Soğuk Savaş’ın sona ermesinden sonra tek süper güç durumuna gelen ABD, eski karadan (Asya, Avrupa, Afrika) uzak olan stratejik konumu sebebiyle dünyayı uzaktan yöneten ve vurulamayacak bir süper güç olarak görünüyordu. Bu sayede istikrarın tesis edilmiş olduğu bir ülkeydi.
11 Eylül 2001 tarihine geldiğimizde ise durum farklı bir boyuta evrildi. Usame bin Ladin liderliğindeki El-Kaide New York’taki Dünya Ticaret Merkezi’ni ve Washington D.C.’deki Pentagon’u vurduğunda insanların kafasında yer edinen ABD olgusu bir değişime uğradı. Tabiî ki tek değişen bu olgu olmadı. 11 Eylül saldırılarıyla vurulamaz sanılan ABD büyük darbeyi yiyince, daima istikrarı seven ve istikrarın olduğu yerde olan sermaye ABD’ye şüphe ile yaklaşmaya başladı. ABD’nin dış politikasının da radikal bir değişim ile saldırgan bir hüviyete bürünmesiyle bu istikrarsızlık ortamı perçinlenmiş oldu. Dünyanın güç ve ekonomi merkezi ekseninde kayma meydana geldi. Kısacası paradigma tamamıyla değişti!
11 Eylül hadiselerini bahane eden ABD Afganistan’ı işgal etti. Ardından Irak…
ABD, bu işgallerden sonra işler istediği gibi gitmeyince askerî harcamalar sebebiyle büyük bir iktisadî darboğaza girmiş oldu. Bunu da zaten yıkılma evresine girmiş olan ABD’nin sonunun gelmesini hızlandıran bir etken olarak not edebiliriz.
11 Eylül hadisesi ve arkasından yaşanan işgallerle, ABD dış politikasının temel yapı taşı olan Ortadoğu’da anti-Amerikancı tutumun halk arasındaki itibarı daha da arttı. Bugün hamlelerin baş döndürücü bir hız kazandığı Ortadoğu üzerine, artık 20-30 yıllık planlar yapılamıyor. Her taşın altından bir belirsizlik ve kaos çıkıyor. Bu kaosun ardından oluşacak düzen ise kimin hegemonyası altında kurulacak kestirilemiyor.
Kimilerinin üzerine komplo-teorileri üreterek “düzmecedir” dediği, “ABD, Afganistan’ı işgal etmek için kurguladı ve kendi istihbarat birimlerine yaptırdı” dediği ve bunları derken de sadece Dünya Ticaret Merkezi’nin tartışıldığı ve Amerikan Savunma Bakanlığı Pentagon’un vurulmasının hep göz ardı edildiği 11 Eylül hadisesi, ABD’ye çok pahalıya patlamıştır. 11 Eylül ABD için sonun başlangıcı olmuştur! 11 Eylül hadisesi ABD’yi yaralamakla kalmamış, dünyadaki siyasî atmosferi de tamamıyla değiştirmiştir.
Baran Dergisi 295. Sayı
Baran Dergisi 295. Sayı