Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Çin’e yaptığı ziyaret kapsamında Çin Tabii Kaynaklar Bakanı Vang Guanghua ve Ulusal Enerji İdaresi Başkanı Cang Cienhua ile görüştü. Bayraktar, burada Çinli enerji kurumları ve firmaları ile de görüşmeler gerçekleştirildi. Yapılan görüşmelerde kritik mineraller, nadir toprak elementleri, doğal kaynaklar, madencilik, yenilenebilir enerji ve nükleer enerji çalışmaları konuşuldu.
Gerçekleştirilen görüşmelerin ardından iki ülke arasında "Enerji Dönüşümü Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı" imzalanırken mevcut ve potansiyel iş birliğini iki ülkede ve üçüncü ülkelerde geliştirme vurgusu yapıldı.
Türkiye ve Çin’den kritik enerji ortaklığı
Bayraktar ve Vang arasında yapılan görüşmede başta kritik mineraller ve nadir toprak elementleri olmak üzere, doğal kaynaklar ve madencilik alanlarında mevcut ve potansiyel iş birliği ele alındı. Çin Ulusal Enerji İdaresi Başkanı Cang ile ise nükleer enerji ve yenilenebilir enerji alanlarında işbirliği fırsatları ve somut projelerin hayata geçirilmesi konuları işlendi.
Bakan Bayraktar, Çin’de aynı zamanda Çin'in en büyük enerji firmalarından olup Türkiye'de önemli yatırımlar yapan Çin Devlet Enerji Yatırım Şirketi (SPIC) ve ona bağlı Çin Devlet Nükleer Enerji Teknolojisi şirketi yetkilileriyle de bir araya geldi.
Bunlarla birlikte PowerChina, Çin Enerji Mühendisliği Şirketi, Çin Makina Mühendisliği Şirketi, Çin Teinçın Mühendislik Şirketi, Çin Ulusal Yurtdışı Nükleer Enerji Şirketi ve batarya ve depolama üniteleri üreticisi Contemporary Amperex Technology (CATL) yetkilileriyle görüşüldü.
CATL özelinde Bayraktar, "Enerji depolama sistemlerinde dünyanın önde gelen şirketlerinden CATL yetkilileriyle ülkemizde batarya depolama fabrikası kurulmasına yönelik farklı yatırım modellerini istişare ettik." açıklamasını yaptı.
Bakan Bayraktar, yaptığı açıklamada Türkiye ile Çin işbirliğinin çok sayıda alana yayıldığını; nükleer enerji, yenilebilir enerji, enerji depolama ve özellikle son dönemde özellikle kritik mineraller alanlarında işbirliğini daha ileriye götürebilmek ve daha somut projelerle yürüyebilmek adına Pekin'i ziyaret ettiğini belirtti.
Bu yılın başlarında Eskişehir Beylikova'da dünyanın tek sahadaki en büyük ikinci nadir toprak elementleri rezervi bulunmuştu. Bilmeyenler için nadir toprak elementleri, benzersiz kimyasal, manyetik ve optik özelliklere sahip 17 elementten oluşan bir grup. Bu elementler, elektrikli araç bataryalarının üretimi, yenilenebilir enerji teknolojileri ve çeşitli elektronik cihazların üretimi de dahil olmak üzere birçok yüksek teknoloji uygulamasında temel öneme sahip. Yapılan görüşmelerdeki bir konu da bu rezerv ile alakalı işbirlikleri oldu.
Ekim’e kadar doğal kaynaklarda işbirliği anlaşması imzalanacak
Bayraktar ayrıca ekim ayına kadar Türkiye ile Çin arasında doğal kaynaklar alanında bir işbirliği anlaşması imzalama konusunda mutabık kaldıklarını, bu konuda çalışmalara başladıklarını belirtti.
Ulusal Enerji İdaresi ile yaptıkları görüşmelerde nükleer enerji, yenilenebilir enerji, enerji depolama ve hidrojeni kapsamına alan ve "enerji dönüşümü" temalı bir mutabakat zaptını imzaladıklarını söyleyen Bayraktar, "Bu yenilebilir enerji başta olmak üzere, ülkemizin karbonsuzlaşmaya giden yolda çok önemli projeleri birlikte geliştirebilmemizin önünü açacak." ifadesini kullandı.
Nükleer enerji işbirliği
Bayraktar, Pekin'deki temasları kapsamında dün, ilk olarak Türkiye'nin nükleer alanda bugüne dek çalışmalar yürüttüğü SPIC yetkilileriyle bir araya geldi. Bu görüşmelerde de gelecek Türkiye projeleri hakkında konuşuldu.
Türkiye, uzun dönemli enerji planında 2050 yılına kadar 20 bin megavatlık nükleer enerji kuruluma sahip olmayı hedefliyor. Halihazırda Akkuyu Nükleer Santrali projesinde sona geliniyor. Rusya ile Sinop’ta Akkuyu NGS’nin ikizinin yapılması hedefleniyor. Bunlarla birlikte iki tane daha nükleer santral yapılması isteniyor. Dolayısıyla Türkiye, 4 nükleer santral geliştirmeyi hedefliyor.
Çinli SPIC ile Trakya İğneada Nükleer Santrali projesi üzerinde birkaç yıldır görüşmeler sürüyor. Pandemi süresinde görüşmeler yavaşlamıştı ancak şimdi süreç hızlandırılmış durumda. Bayraktar yaptığı açıklamalarda büyük santrallerin yanı sıra Türkiye'nin küçük modüler reaktörlere (SMR) de ihtiyacı olduğuna dikkat çekti. Bu bağlamda Türkiye’nin birçok Batılı şirketle ve bu teknolojiye sahip Çinli CNOS şirketi ile temas kurulduğunun altını çizildi.
Bayraktar, "Yeni dönemde Akkuyu'dan edindiğimiz tecrübeyle daha çok yerlileştirmenin olduğu, insan kaynağı ve işletmecilikte yerliliğin olduğu bir modeli hedefliyoruz." dedi.
