Paris'te düzenlenen ve türünün ilk örneği olan 'IEA Kritik Mineraller ve Temiz Enerji Zirvesi', aralarında kritik mineral üreticileri ve tüketicilerinin de bulunduğu yaklaşık 50 ülkeyi bir araya getirdi. Uluslararası Enerji Ajansı, ülkelerin karşılaştığı "en büyük zorluğun" daha çeşitli tedarik ve metallerin geri dönüşümünü sağlamak olduğunu söyledi.
Lityum, nikel ve kobalt gibi elementler, elektrikli araç bataryaları, güneş panelleri ve rüzgar türbinleri üretmek için gerekli olduklarından, “yeşil dönüşümü” gerçekleştirmeyi isteyen hükümetler için kilit önem taşıyor.
'IEA Kritik Mineraller ve Temiz Enerji Zirvesi', ülkeler için giderek büyüyen bir sorunu ele almaya çalıştı: toplumun devamlılığını sağlamak için gereken güvenilir bir mineral kaynağını güvence altına almak.
Batı'nın Çin'e Bağımlılığı
Nadir Toprak ve diğer kritik mineraller, özellikle elektrikli araçlar ve rüzgar türbinleri gibi yeşil enerjiye geçiş için gerekli olanlar olmak üzere birçok yüksek teknoloji cihazında kullanılmakta.
Uluslararası Enerji Ajansı, ülkelerin önündeki en önemli zorluğun kritik minerallerin daha çeşitli tedarikini sağlamak ve geri dönüşümü arttırmak olduğunu söyledi. Batılı ülkeler, üretimin neredeyse %70'ini gerçekleştiren ve en büyük rafine kapasitesine sahip olan Çin'e bağımlılığı azaltmak istiyor.
En yaygın kullanılan dört kritik mineral için küresel talebin önümüzdeki 17 yıl içinde lityum rezervlerinin kırk katına, kobalt ve nikel için yirmi katına ve bakır miktarının üç katına çıkacağı söyleniyor.
Enerji dönüşümü mineralleri pazarı 2022 yılında 320 milyar ABD dolarına ulaşarak küresel madencilik sektörü için giderek daha fazla ön plana çıkmıştır.
Batılı ülkeler için en acil endişelerden biri, kritik minerallerin rafine edilmesine hakim olan ve dünyadaki kobaltın %67'sini, lityumun %62'sini, manganezin %60'ını ve nikelin %32'sini işleyen Çin'e bağımlılıktan kurtulmak.
IEA Zirvesi boyunca tekrarlanan bir tema, hiçbir ülkenin kritik minerallere olan talebi çözemeyeceğiydi. ABD Enerji Bakanı Jennifer Granholm, Çin'in yenilenebilir enerji için gerekli olan kritik minerallerin işlenmesi üzerindeki hakimiyeti nedeniyle fosil yakıtlardan geçişin enerji güvenliğini "sonsuz derecede daha karmaşık" hale getireceği uyarısında bulundu.
Anahtar Çeşitlendirmede
Batılı ülkeler metalleri sözde sorumlu ülkelerden temin etmeyi ve kullanılmayan elektrikli araba bataryaları ve rüzgar türbinlerinde bulunan metalleri geri dönüştürmeyi umuyor. Örneğin Mart 2023'te AB, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ndeki madencilik projelerine 50 milyon € (54 milyon $) yatırım yapmayı planladığını açıkladı.
Fransa, Grenoble'daki Alternatif Enerji Komisyonu merkezinde atom yakıtından nadir toprak elde etmek için nükleer bilgi birikimini kullanıyor.
Japonya ve Amerika Birleşik Devletleri nadir toprak kaynaklarını çeşitlendirmek için şimdiden harekete geçti. ABD Enerji Bakanlığı ve Savunma Bakanlığı, yurt içinde madenlerin ve işleme tesislerinin kurulmasını hızlandırmak için milyarlarca dolar sübvansiyon sağladı.
Çin'in Kalitesiz Tedariki
Yeni madencilik tesislerinin faaliyete geçmesinin 7 ila 20 yıl sürmesi nedeniyle Avrupa Birliği, yeni kaynakları güvence altına almak için zamana karşı yarışıyor. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen 13 Eylül'de yaptığı Birliğin Durumu konuşmasında Çin'i pazar hakimiyeti nedeniyle eleştirerek "Çin'in haksız ticaret uygulamalarının güneş enerjisi sektörümüzü nasıl etkilediğini unutmadık" dedi.
Leyen, küresel piyasaların şu anda, fiyatları devlet sübvansiyonlarıyla "yapay olarak düşük" tutulan daha ucuz Çin elektrikli otomobilleriyle "dolup taştığını" söyledi.
IEA, 2030'dan önce kömür, petrol ve gaz talebinin artmasıyla dünyanın "tarihi bir dönüm noktasının eşiğinde" olduğunu söyledi. Ayrıca Sekretaryası bünyesinde yeni bir Enerji Güvenliği ve Kritik Mineraller Bölümü oluşturdu.
