Türkiye’ye Yatırım Ofisi Başkanı A. Burak Dağlıoğlu, Çin’in Türkiye’nin demiryolu ağına yaklaşık 60 milyar dolarlık iyileştirme yapmaya ilgi gösterdiğini belirtti. Dağlıoğlu’na göre bu iyileştirmeler arasında elektrikli demiryolu altyapısı, yeni yerel hatlar, İstanbul’da kıtaları birleştiren bir köprü ve İstanbul’dan başkent Ankara’ya kadar uzanan yüksek hızlı tren hattı bulunuyor.
Çinli ekipman üreticisi CRRC Zhuzhou Electric Locomotive’in hâlihazırda Türkiye’de bir fabrikası olduğunu belirten Dağlıoğlu, şirketin geçen yıl İstanbul’un ulaşım sisteminde ülkenin “en hızlı metro trenini” tanıttığını ifade etti. Diğer yükleniciler için de yakında başlayacak açık ihale süreciyle tekliflerini sunma fırsatı bulunuyor.
“Asıl önemli olan rekabetçi bir teklif sunmaları. Eğer bu gerçekleşirse ihaleye katılmaları memnuniyetle karşılanır. Türkiye’de demiryolu yatırımları için büyük bir potansiyel mevcut,” dedi Dağlıoğlu, Hong Kong’daki Asya Finansal Forumu’nda yaptığı açıklamada.
Çin, Türkiye Üzerinden Avrupa’ya Yük Taşımayı Hedefliyor
Singapur’daki ISEAS-Yusof Ishak Enstitüsü’nde kıdemli araştırmacı olan Jayant Menon, Çin’in Türk demiryolu ağını Avrupa’ya yük taşımak için kullanmayı hedeflediğini belirtti. Ancak Menon, neredeyse üç yıldır süren Rusya-Ukrayna savaşının, Avrupalı taşımacılık şirketlerini doğrudan savaş bölgesinden geçen rotaları kullanmaktan caydırdığını da ekledi.
Türkiye üzerinden geçen bir rota, Çin Demiryolu Ekspresi sisteminin Avrupa ile bağlantısını sağlamada daha hızlı bir seçenek olarak görülüyor. Ancak Menon’a göre Türkiye, bu ağda yeterince geliştirilmediği sürece “zayıf bir halka” olmaya devam ediyor. “Ağda tek bir kopukluk, sistemin işlemesini engeller,” dedi.
Alternatif Rotalar Tercih Ediliyor
Avrupa Parlamentosu’nun 2022’de yayınladığı bir çalışmaya göre, Avrupalı yük trenleri yasal olarak Rusya’dan geçebilse de, lojistik şirketleri ihtiyatlı davranarak Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan üzerinden geçen rotaları tercih ediyor.
Çok sayıda ülkeyi kapsayan Çin-Avrupa Demiryolu Ekspresi sistemi üzerinden taşınan yük miktarı 2011’de 1.400 konteyner iken, bu sayı 2023’te yaklaşık 1,9 milyon 20 fitlik konteynere ulaştı (Statista verilerine göre).
Çin’den Türkiye’ye Artan Yatırımlar
Dağlıoğlu, Çinli yatırımcıların Türkiye’nin büyüyen teknoloji alanında – özellikle elektrikli araçlar sektöründe – projelere başladığını belirtti. Türkiye’ye Yatırım Ofisi’nin Kasım ayında yaptığı açıklamaya göre, 2024 ortası itibarıyla Çin’in Türkiye’deki yatırımları 1.300 şirket üzerinden 6 milyar dolara ulaştı.
Turizm de iki ülke arasındaki bir diğer büyüme alanı olarak öne çıkıyor. Dağlıoğlu’nun tahminine göre, 2024’te Türkiye’yi 300.000 Çinli turist ziyaret etti. Bu rakam, 2023’teki 250.000 ziyaretçiden fazla ancak pandemi öncesi 2019’da görülen yarım milyon turist sayısının altında kaldı. Türkiye, Çin’in çeşitli eyaletleriyle daha fazla iş birliği yaparak potansiyel ziyaretçiler arasında ülkeye yönelik farkındalığı artırmayı hedefliyor. Dağlıoğlu, “Turizm ve kültürel etkinlikler alanında iş birliğimizi geliştirmek istiyoruz,” şeklinde konuştu.
Reuters/Ralph Jennings
