ABD'de açıklanan ve beklentilerin üzerinde gelen enflasyon verileri, piyasalarda paniğe sebep oldu. Borsa İstanbul dahil olmak üzere dünya genelindeki borsalar sert düşüşler yaşarken, dolar değer kazandı, altın ise düşüşe geçti.
BloombergHT ve Ekonomim'de yer alan haberlere göre, yerel para birimlerinin değer kaybetmesi, yatırımcıların riskten kaçınarak paralarını daha güvenli varlıklara yönlendirmelerine sebep oluyor. Bu durum, piyasada likidite azalmasına ve finansal istikrarsızlığa yol açabiliyor. Ayrıca global ekonomik belirsizliklerin ve finansal krizlerin Borsa İstanbul'u da etkilediği ifade ediliyor. Piyasalardaki bu dalgalanma, yatırımcı güvenini sarstı ve borsa endekslerinde keskin düşüşler yaşandı. Uluslararası dövizlerin yerel para birimi karşısındaki değer artışı, yerel ekonomik göstergeleri olumsuz etkiliyor.
Neler oldu?
Borsa İstanbul, 11 Ağustos 2023 tarihinde global piyasalardaki sert düşüşün etkisiyle iki kez devre kesti. Açılışta yüzde 6,72 düşüşle başlayan BIST 100 endeksi, gün içinde yüzde 5 ve yüzde 7'lik düşüş sınırlarını aşarak devre kesicileri tetikledi. Bu sert düşüşte, ABD ekonomisine ilişkin resesyon endişeleri ve Asya piyasalarındaki ağır kayıplar etkili oldu.
Globaş riskten kaçınma eğilimi, kripto paraları da vurdu. Bitcoin, 50 bin doların altını görerek yaklaşık 6 ayın en düşük seviyesine geriledi. Ethereum ise 2021'den bu yana en büyük düşüşünü yaşayarak yüzde 25 değer kaybetti.
Ons altın, kâr satışları nedeniyle düşüş yaşarken, gram altın ons altındaki yükseliş ve dolar/TL'deki rekor seviyelerin etkisiyle 2657 lirayla tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü. Dolar/TL ise 33,7170 lirayla tarihi zirvesini yeniledi.
Bu panik satışları ve piyasalardaki belirsizlik, uzmanları endişelendiriyor. Global ekonomideki risk faktörleri ve artan enflasyon endişesi, 1929 Büyük Buhranı'nı hatırlatan bir tablo ortaya koyuyor.
Düşüş 1929 Büyük Buhranı'nı hatırlattı
Yaşanan bu panik satışları, tarihte kara bir leke olarak yer eden 1929 Büyük Buhranı'nı akıllara getiriyor. Bu ekonomik kriz, aşırı üretim, spekülatif balonlar ve kontrolsüz kredi genişlemesi sonucu ortaya çıkmıştı. Benzer şekilde günümüzde de yüksek enflasyon, tedarik zinciri sorunları ve jeopolitik belirsizlikler gobal ekonomiyi tehdit ediyor.
Her ne kadar günümüzdeki ekonomik şartlar 1929'daki kadar kırılgan olmasa da, piyasalardaki bu ani düşüş alarm zillerini çalıyor. Enflasyonun kontrol altına alınması ve ekonomik istikrarın sağlanması için hızlı ve etkili önlemler alınmazsa dünya ekonomisi 1929'daki gibi bir felakete sürüklenebilir.
