Florida'dan yaklaşık 100 mil uzaklıktaki Küba'da kurulacak bir gizli dinleme tesisi, Çin istihbarat servislerinin birçok askeri üssün bulunduğu ABD'nin güneydoğusundaki elektronik haberleşmeyi dinlemesine ve ABD gemi trafiğini izlemesine olanak sağlayacak.
Konu hakkında bilgi sahibi olan yetkililer Çin'in nakit sıkıntısı çeken Küba'ya dinleme istasyonunu inşa edebilmesi için birkaç milyar dolar ödemeyi kabul ettiğini ve iki ülkenin prensipte anlaşmaya vardığını söyledi.
Küba'nın ABD anakarasına yakınlığı nedeniyle planlanan alanın ortaya çıkması Biden yönetimi içinde alarma yol açtı.
Washington Pekin'i en önemli ekonomik ve askeri rakibi olarak görüyor. ABD'nin arka bahçesinde gelişmiş askeri ve istihbarat yeteneklerine sahip bir Çin üssü benzeri görülmemiş yeni bir tehdit olabilir.
Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Kirby, "Bu spesifik rapor hakkında konuşamasam da, Çin Halk Cumhuriyeti'nin bu yarımküre de dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanında askeri amaçlar taşıyabilecek altyapılara yatırım yapma çabalarının farkındayız ve bu konuda birçok kez konuştuk" dedi.
"Bunu yakından izliyor, buna karşı koymak için adımlar atıyor ve yurtiçinde, bölgede ve dünya genelinde tüm güvenlik taahhütlerimizi yerine getirebileceğimizden emin oluyoruz."
ABD'li yetkililer Küba'da kurulması planlanan üsle ilgili olarak son haftalarda elde edilen istihbaratı ikna edici olarak nitelendirdiler.
Yetkililer üssün Çin'in casusluk dünyasında SIGINT olarak bilinen ve e-postalar, telefon görüşmeleri ve uydu iletimleri de dahil olmak üzere bir dizi iletişimin izlenmesini içerebilecek sinyal istihbaratı yapmasına olanak sağlayacağını söylediler.
Yetkililer, dinleme istasyonunun önerilen yeri veya inşaatın başlayıp başlamadığı hakkında daha fazla ayrıntı vermeyi reddetti. Biden yönetiminin, eğer varsa, tesisin tamamlanmasını durdurmak için ne yapabileceği belirlenemedi.
ABD daha önce de, özellikle 1962 Küba Füze Krizi sırasında olmak üzere, yabancı güçlerin Batı Yarımküre'deki nüfuzlarını genişletmelerini engellemek için müdahalede bulunmuştu.
Sovyetler Birliği'nin Küba'ya nükleer kapasiteli füzeler yerleştirmesinin ardından ABD ve Sovyetler Birliği nükleer savaşın eşiğine gelmiş ve bunun üzerine ABD Donanması adayı karantinaya almıştı.
Sovyetler geri adım attı ve füzeleri kaldırdı. Birkaç ay sonra ABD, Sovyetlerin şikayet ettiği orta menzilli balistik füzeleri Türkiye'den sessizce kaldırdı.
Yeni üsle ilgili istihbarat, Biden yönetiminin bu yılın başlarında bir Çin casus balonunun ABD üzerinde uçmasının ardından aylarca süren gerginliğin ardından ABD-Çin ilişkilerini iyileştirme çabalarının tam ortasında geldi.
Geçen ay Başkan Biden Merkezi İstihbarat Teşkilatı Direktörü William Burns'ü Pekin'e gizli bir geziye gönderdi ve ulusal güvenlik danışmanı Jake Sullivan Viyana'da üst düzey bir Çinli yetkili ile görüşmeler yaptı. Planlanan Çin dinleme istasyonunun bu görüşmelerde yer alıp almadığı tespit edilemedi.
Dışişleri Bakanı Antony Blinken'in bu ay içinde Pekin'e gitmesi ve muhtemelen Çin lideri ile görüşmesi bekleniyor.
Analistler, Pekin'in Küba'daki üssün Çin'e yakın ABD askeri ve istihbarat faaliyetleri nedeniyle haklı olduğunu savunmasının muhtemel olduğunu söyledi.
ABD askeri uçakları Güney Çin Denizi üzerinde uçarak elektronik gözetleme yapıyor. ABD, Çin'in dönek bir eyalet olarak gördüğü Tayvan'a silah satıyor, ordusunu eğitmek için az sayıda asker konuşlandırıyor ve donanma gemilerini Tayvan Boğazı'ndan geçiriyor.
Washington'daki bir ulusal güvenlik düşünce kuruluşu olan Demokrasileri Savunma Vakfı'nda kıdemli bir araştırmacı olan Craig Singleton, Küba'daki bir gizli dinleme tesisinin "Çin'in Amerika'nın arka bahçesinde de aynı şeyi yapmaya hazır olduğunu" açıkça göstereceğini söyledi.
"Bu tesisin kurulması Çin'in geniş çaplı savunma stratejisinde yeni ve tırmanan bir aşamaya işaret ediyor. Bu biraz oyun değiştirici bir adım," diyor Singleton.
"Küba'nın seçilmesi de kasıtlı olarak provokatiftir."
Çin'in ilan edilmiş tek yabancı askeri üssü Afrika Boynuzu'ndaki Cibuti'de bulunuyor. Kamboçya ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi yerlerde küresel bir liman geliştirme kampanyası da başlattı.
ABD'li yetkililer bu çabanın, Çin'in gücünü dünya çapında yansıtmak için bir askeri liman ve istihbarat üsleri ağı oluşturmayı amaçladığını söylüyor.
Washington ve Pekin arasındaki güvenlik ilişkileri son haftalarda Tayvan Boğazı'nda ABD ve Çin gemileri arasında ve Güney Çin Denizi üzerinde iki ülkenin askeri uçakları arasında yaşanan yakın karşılaşmaların ardından gerginleşti.
Savunma Bakanı Lloyd Austin ve Çin Savunma Bakanı General Li Shangfu, geçtiğimiz hafta sonu Singapur'da düzenlenen bir konferansta karşılıklı atışmış, ancak ikili kamuoyunda geniş yankı uyandıran bir jestle el sıkışmıştı.
Austin, Pekin'in askeri konulardaki iletişim eksikliğinden ve Li'nin kendisiyle görüşmeyi reddetmesinden şikayet etti. Çin, Washington 2018 yılında Li'ye uyguladığı yaptırımları kaldırana kadar böyle bir görüşmeyi kabul etmeyeceğini söyledi.
Biden yönetimi, Küba'ya ve Küba'dan seyahat üzerindeki kısıtlamaları gevşeterek ve bir aile birleşimi programını yeniden kurarak Trump dönemindeki bazı politikaları tersine çevirerek Havana'ya yakınlaşmaya çalıştı.
Yönetim ayrıca daha fazla Kübalının ABD'yi ziyaret edebilmesi için konsolosluk hizmetlerini genişletti ve Havana'daki ABD personelini etkileyen bir dizi gizemli sağlık olayının ardından görevden alınan bazı diplomatik personeli geri getirdi.
Moskova geleneksel olarak Küba'nın büyük dünya güçleri arasındaki en yakın ortağı olmuş ve Havana'yı ekonomik ve askeri yardımlarla desteklemiştir. Ancak Pekin adayla daha yakın diplomatik ve ekonomik bağlar kuruyor.
Küba Devlet Başkanı Miguel Diaz-Canel Kasım ayında Pekin'de Xi ile bir araya geldi.
Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliği, Havana'nın hemen dışındaki Lourdes'de denizaşırı en büyük sinyal istihbarat tesisini işletiyordu.
2001'den sonra kapanan tesisin yüzlerce Sovyet, Kübalı ve diğer Doğu Bloku istihbarat görevlisine ev sahipliği yaptığı bildiriliyor.
2014'te Rusya'nın Lourdes istasyonunu yeniden açacağına dair haberler vardı, ancak bu gerçekleşmiş gibi görünmüyor ve mevcut durumu belirlenemedi.
