Mali, Burkina Faso, Nijer askeri yönetimlerinin geçen yıl Rusya ile yakınlaşmalarını takiben Fransız güçlerini ülkelerinden çıkarmasından sonra sıranın ABD’ye geldiği anlaşılıyor. Bu hafta içinde Nijer, ABD’li yetkililerle görüşerek ülkede konuşlu bin ABD askerinin geri çekilmesini talep etmişti.
Nijer’le aynı anda Çad da ABD’den başkent N'Djamena'da havaalanının yanında bulunan Adji Kosseï hava üssündeki faaliyetlerini durdurmasını istedi. Bu gelişme ABD’nin Sahel bölgesinde Rusya karşısındaki “etkin olma savaşı”nı kaybettiği anlamına geliyor.
Pentagon sözcüsü ve diğer kaynakların Çarşamba günü CNN'e yaptıkları açıklamada, ABD ordusunun Çad'daki bir Fransız üssünden, hükümetin geçen ay ayrılmalarını talep etmesinin ardından askerlerini geri çektiğini söyledi.
Afrika Sahel bölgesi ülkeleri.
Çad'ın başkenti N'Djamena'daki Fransız askeri üssünde görev yapan ABD askerlerinin yarısından fazlası ülkeyi terk ederek Almanya'ya yerleşti.
CNN daha önce Çad'da 100 civarı ABD askerinin görev yaptığını ve bunların çoğunun bölgedeki ABD Özel Harekat Görev Gücü'nün bir parçası olduğunu bildirmişti.
Özel Harekât Görev Gücü 2021 yılında Çad'a taşınmadan önce Almanya'da bulunuyordu.
Pentagon sözcüsü Binbaşı Pete Nguyen geri çekilme işleminin Salı günü tamamlandığını söyledi.
Konu hakkında bilgi sahibi iki kaynak, elçiliğin güvenliğini sağlamaya devam edecek olan deniz piyadelerine ek olarak, bazı ABD güçlerinin ülkedeki ABD elçiliğinde çalışmaya devam edeceğini söyledi.
Nijer’den sonra Çad ABD askerlerini yolladı
Çad'daki birliklerin geri çekilmesi, komşu Nijer'in askeri hükümetinin ABD ordusuyla yaptığı ve Amerikan personelinin ülkede faaliyet göstermesine izin veren anlaşmayı sona erdirmesinden bir ay sonra gerçekleşti. Bir yetkili, ABD'nin halen Nijer'de bulunan 1,000'den fazla Amerikan askerinin güvenli ve düzenli bir şekilde geri çekilmesini müzakere ettiğini ve görüşmelerin daha çok ülkeye giriş ve çıkışlar için askeri uçuş izinlerinin sağlanması gibi lojistik konulara odaklandığını söyledi.
Çad'dan çekilme, Çadlı yetkililerin geçen ay ABD savunma ataşesine bir mektup göndererek, ABD askeri personelinin ülkede faaliyet gösterebileceği kural ve koşulları belirleyen Kuvvetler Statüsü Anlaşmasını (Status of Forces Agreement - SOFA) iptal etmekle tehdit etmelerinin ardından geldi. CNN'in daha önce bildirdiğine göre mektupta tüm ABD güçlerinin N'Djamena'daki Fransız üssünden ayrılması talep ediliyordu.
ABD ve Batı, Mali, Burkina Faso ile Nijer'in, Rusya'nın etkisi altına girdiğini düşünüyor. Bu nedenle Çad’da da kıyasıya bir diplomatik savaş veriliyor. Altın ve ham petrole sahip Çad, Washington'un Sahel’de, Çad Gölü bölgesinde stratejilerinde ABD birlikleri için Nijer'e alternatif olarak ortaya çıkması nedeniyle kilit önemde bir ülke.
Ancak Çad, son zamanlarda Kremlin ile temaslarını yoğunlaştırdı. Devlet Başkanı Mahamat Idriss Déby 24 Ocak'ta Moskova'da Vladimir Putin ile bir görüşme gerçekleştirmişti. Verdiği bir radyo röportajında da ülkesinin Rusya ile askeri işbirliğini görüştüğünü belirterek Çad'ın müttefik seçiminde egemen olduğunu vurguladı.
Bu gelişmelerin ardından Çad Hava Kuvvetleri Generali Idriss Amine Ahmed'in ülkesinin Savunma Bakanlığı'na Niamey'deki ABD Savunma ataşesinden Adji Kosseï üssündeki "faaliyetlerin derhal askıya alınmasını" istediğini bildiren bir mektup yayınladı. "Askeri komutan mektubunda "Sizden, Amerikalıları faaliyetlerini durdurma kararı aldığımız konusunda uyarmak için uygun olan her kimse araya girmenizi rica ediyoruz" dedi.
Afrika’da ABD-Rusya kavgası
Bu gelişmeler, Amerikalı yetkililerin Rus etkisinin kıtada genişlediği uyarısında bulunduğu bir döneme denk geliyor.
ABD Afrika Komutanlığı'nın başındaki Deniz Piyadeleri Generali Michael Langley Mart ayında milletvekillerine Orta Afrika ülkelerinin "bir ikilem içinde" olduğunu, Rusya ve Çin gibi ülkelerin kalkınma yardımına ihtiyaç duyduklarını ancak bu ihtiyaçları "ulusal egemenliğe yönelik risklerle" dengelediklerini söyledi.
Langley, "Bu bölgede riskler çok yüksek," dedi.
