ABD, Türkiye'den patlayıcı madde alımını artırarak top mermisi üretimini hızlandırmak için görüşmeler yürütürken müttefikleri de Ukrayna'ya çok ihtiyaç duyulan mühimmatı sevk etmek için çabalıyor.
Görüşmeler hakkında bilgi sahibi olan yetkililere göre, Türkiye’nin topçu mühimmatlarında kullanılan TNT’yi tedarik etmesi, NATO standardı 155 mm topçu mühimmatı üretiminde oldukça etkili olacak ve üretimi potansiyel olarak üç katına çıkaracak.
Türkiye bu yılın başında ABD'ye en çok top mermisi satan ülke olma yolunda ilerliyor.
Rusya'nın Ukrayna'da iki yıldır devam eden savaşı küresel mühimmat talebinde bir patlama yarattı ve Batılı müttefikler bir yandan tükenen stoklarını yenilerken bir yandan da Kiev'e mühimmat tedarik etmeye çalışıyor.
İsimlerinin açıklanmaması kaydıyla konuşan yetkililer, talep artışının küresel siparişlerde birikime yol açtığını ve özellikle TNT gibi bileşenler olmak üzere savunma tedarik zincirlerini zorladığını söyledi.
Ankara ile yapılan anlaşma, Rusya'nın Ukrayna işgali ve Türkiye'nin İsveç'in askeri ittifaka katılımını aylarca engellemesi nedeniyle ilişkileri gerilen NATO müttefikleri arasındaki hassas dengeyi de gözler önüne seriyor.
ABD ile Türkiye arasında 'mühimmat ortaklığı'
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Joe Biden'ın göreve gelmesinden bu yana ilk kez 9 Mayıs'ta Beyaz Saray'ı ziyaret ederek iki ülke arasındaki askeri ilişkileri yumuşatmayı planlıyor.
Türkiye'nin İsveç'in NATO üyeliğini onaylaması, Washington'un Ankara'ya 23 milyar dolarlık Amerikan yapımı F-16 savaş uçağı, füze ve bomba satışını onaylamasının da önünü açtı.
Mühimmat üretimi konusundaki ortaklık bunun üzerine inşa edilecek. Pentagon Şubat ayı sonunda General Dynamics Ordnance and Tactical Systems ile Teksas'ta üç adet 155mm'lik mermi metal parça hattı inşa etmek üzere sözleşme imzaladığını açıkladı. Şirket, Teksas Mesquite'deki tesisin Haziran ayında üretime geçmesinin planlandığını söyledi.
Moskova'ya yetişmek
Türk savunma firması Repkon'un üretim hatlarının 2025 yılına kadar ABD yapımı 155 mm top mermilerinin yaklaşık yüzde 30'unu üretmesi bekleniyor.
Ayrıca ABD Savunma Bakanlığı'nın Türkiye'deki Arca Savunma'dan bu yıl teslim edilmek üzere 116.000 adet savaşa hazır mühimmat satın aldığı ve önümüzdeki yıl teslim edilmek üzere yeni alımlar yapılmasının beklendiği belirtildi.
Teksas yatırımı ve Türk sanayisi hakkında bir açıklama yapan Pentagon, müttefiklerle birlikte çalışmanın "küresel bir savunma sanayi tabanı oluşturmanın anahtarı" olduğunu söyledi.
Türkiye'nin Savunma Bakanlığı ve Savunma Sanayii Başkanlığı konuyla ilgili yorum taleplerine yanıt vermedi.
ABD ve Avrupa'nın çabaları, Kuzey Kore'den yapılan sevkiyatlar da dahil olmak üzere bu yıl - bazı tahminlere göre - 4 milyon mermi üretecek ya da tedarik edecek duruma gelen Moskova'yı yakalama yarışının bir parçası.
Buna karşılık Avrupa Birliği bu yıl top mermisi üretimini üç katına çıkararak yaklaşık 1.4 milyon adede ulaşmayı bekliyor.
Batılı yetkililer, büyük savunma şirketleri ve daha küçük tedarikçilerin üretimi arttırmaya başlamasıyla birlikte, ABD ve Avrupa'nın mühimmat üretiminin önümüzdeki yıl ve bir sonraki yıl önemli ölçüde artmasının beklendiğini ifade ediyor.
Ancak bu kısmen ABD Kongresi'nin Ukrayna için ayrılan ve şu anda Temsilciler Meclisi'ndeki Cumhuriyetçilerin göç konusunda taviz talep etmeleriyle engellenen 60 milyar dolardan fazla bir miktarı onaylamasına bağlı.
Ordu Sekreteri Christine Wormuth Şubat ayı sonunda yaptığı açıklamada, ABD Ordusu'nun 2025 yılı sonuna kadar ayda 100.000 adet 155mm mermi üretmeyi hedeflediğini ve fonlar olmadan bunun mümkün olmayacağını söyledi.
ABD'nin Türkiye ile mühimmat ortaklığı aynı zamanda Avrupa Birliği ile arasındaki strateji farklılığını da ortaya koyuyor.
Fransa, Yunanistan ve Güney Kıbrıs'ın karşı çıkması nedeniyle 27 üyeli AB bloğu aylarca Türkiye'den alımlar için fon kullanmaktan kaçındı. Hatta üretimin gecikmesi nedeniyle Ukrayna'ya Mart ayına kadar 1 milyon mermi gönderme hedefini yıl sonuna ertelemek zorunda kaldı.
