NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi, 10-12 Temmuz tarihlerinde Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta düzenlenecek.
Zirvede, Ukrayna'daki savaşın yanı sıra NATO coğrafyasına yönelik meydan okumalar hakkında stratejik düzeyde görüş alışverişinde bulunulacak.
NATO tarafından tespit edilen temel tehditler karşısında NATO'nun savunma yapılanmasının ve caydırıcılığının güçlendirilmesine yönelik planlamalar ele alınacak.
Zirvenin Vilnius’ta düzenlenmesi ne anlama geliyor?
Şarkul Avsat’ın haberine göre NATO’nun, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin başlangıcından bu yana dördüncü zirvesini, Kremlin müttefiki, Rus nükleer silahlarına ve bilinmeyen sayıda Wagner paralı askerine ev sahipliği yapan ‘arka bahçesi’ Belarus’tan sadece onlarca mil uzakta bulunan, Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta düzenlemesi tesadüf değil.
NATO’nun doğu kanadında buluşmak, Kremlin’e ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e güçlü bir mesaj göndermek için sembolik bir seçim olarak görülüyor.
Zirvede neler konuşulacak?
Finlandiya'nın katılımıyla üye sayısı 31'e çıkan NATO'nun bu zirve toplantısında ele alınacak konular çoğunlukla Ukrayna ve Rusya bağlantılı olacak. Zirvedeki Ukrayna başlığının 3 ana unsuru bulunuyor.
Bunlardan birincisi Rusya ile savaşan Ukrayna'ya askeri desteğin artırılması. NATO ülkelerinin uzun vadeli, birkaç yılı kapsayan bir destek programı üzerinde anlaşması bekleniyor.
Programla Ukrayna'nın elindeki Sovyet döneminden kalma askeri malzemelerin NATO standartlarına dönüştürülmesi hedeflerden ilkini oluşturuyor. Bunun için Ukrayna ordusunun elindeki envanterin modernize edilmesi gerekiyor.
Söz konusu zirvede, ittifakın Soğuk Savaş’tan bu yana askeri yapısının kapsamlı bir şekilde yeniden değerlendirmesini oluşturan yeni bölgesel savunma planlarının başlatılması konusu da tartışılacak.
İsveç’in üyelik süreci
Zirvede İsveç’in üyelik talebi de konuşulacak.
Ancak Türkiye'nin meşru güvenlik endişelerinin giderilmesi konusundaki beklentinin karşılanmaması, İsveç'te PKK ile mücadele için yapılan yasal düzenlemelerin uygulamada henüz beklenen sonuçları vermemesi bu ülkenin üyelik sürecinin önünde engel teşkil ediyor.
NATO'nun yeni askeri planları
NTV’nin haberine göre Vilnius'taki önemli meselelerden biri de Rusya'ya karşı İttifak'ın savunma ve caydırıcılığını artırmak üzere hazırlanan yeni askeri planlar.
NATO'nun gizli askeri planlarının zirvede liderler tarafından onaylanması hedefleniyor. Planlara onaylanacak son şekillerinin verilmesi konusunda son günlere kadar müzakereler yürütülüyordu.
NATO, bu askeri planlar üzerinde yıllardır çalışıyor. Bu gizli planlar, üç bölge için oluşturuldu.
Bunlardan ilki Atlantik ve Avrupa'nın kuzeyini, ikincisi Baltıklar'dan Alp Dağları'na kadar uzanan Orta Avrupa bölgesini, üçüncüsü ise Akdeniz'den Karadeniz'e kadar olan bölgeyi içeriyor.
Planlar, NATO'nun bu bölgelerde kara, deniz, hava, uzay ve siber alanlarda hangi kuvvetin ne zaman, nasıl konuşlanacağını, tehdit durumunda nasıl harekete geçileceğini belirliyor.
NATO, planlar dahilinde yaklaşık 300 bin askerden oluşan bir kuvvetin en fazla 30 gün içinde doğu kanadına intikal etmesini amaçlıyor.
Savunma harcamalarının artırılması
Liderler Vilnius'ta savunma harcamalarının artırılmasını da konuşacak. Bu çerçevede Savunma Üretim Eylem Planı'nın onaylanması bekleniyor.
Savunma sanayisi üretiminin artırılması için yatırım yapılması gerektiğine dikkati çeken NATO yetkilileri, bu konuda iddialı bir savunma yatırımı taahhüdü belirleneceğini, müttefiklerin gayrisafi yurt içi hasılalarının en az yüzde 2'sini savunma harcamalarına ayırma taahhüdünde bulunacağını ifade ediyor.
İsrail’e verilen Ukrayna’ya verilecek mi?
Ukrayna, NATO veya bazı üyelerinden, üye devletlerin hala vermeyi reddettiği ve ölümcül saldırı silahları sağlamaktan kaçındığı bağlayıcı güvenlik garantileri almaya çalışıyor.
Aralarında ABD, İngiltere, Fransa ve Almanya’nın da bulunduğu bir grup ülke, ABD’nin onlarca yıldır İsrail’e sağladığına benzer askeri yardım, teknik ve lojistik destek akışının devamını garanti eden ikili veya toplu anlaşmalar yoluyla, Ukrayna’ya kendisine ‘güvenlik koruması’ sağlayacak bir teklifte bulunma niyetinde.
NATO zirvesi arifesinde Vilnius Havalimanı’nda konuşlandırılan Alman yapımı Patriot füzelerinin önünde bulunan bir oyun parkı (EPA)
Bu anlaşmalar arasında Ukrayna’ya savunma silahları ve ileri teknoloji tedariki ve istihbarat bilgisi alışverişi yer alıyor, ancak bu anlaşmaların zirve oturum aralarında imzalanmaya hazır olup olmayacağı kesin değil.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO Zirvesi için Litvanya'ya gidiyor
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan, başkent Vilnius'ta yapılacak NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi'ne katılmak üzere 10-12 Temmuz tarihlerinde Litvanya Cumhuriyeti'ne ziyarette bulunacak.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bu vesileyle zirveye katılan mevkidaşlarıyla ikili görüşmeler yapması da öngörülüyor
