Yapılan açıklamada, "İsrail ile HAMAS arasında 7 Ekim 2023’ten bu yana süren çatışmaların sonlandırılması amacı ile yürütülen müzakereler ile ilgili olarak Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı İbrahim KALIN, ateşkes müzakerelerindeki son gelişmeler konusunda HAMAS Siyasi Büro Yetkilileri ile bugün bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
Yapılan görüşmede, müzakerelerde kat edilen mesafe ve gelinen son nokta ele alındı, ateşkese ulaşılması için çabaların sürdürülmesi konusunda mutabık kalındı." denildi.
"Ateşkes" hangi aşamada?
Netanyahu'nun olumsuz tutumuna rağmen, "ateşkes" konusunda müzakereler devam ediyor.
Arabulucu Katar'ın, Gazze'deki savaşı sona erdirmek için üzerinde görüşülen ateşkes ve esir anlaşmasının “nihai” taslağını İsrail ve Hamas'a ilettiği bildirildi.
Reuters haber ajansına konuşan ve müzakereler hakkında bilgi sahibi bir kaynak, Biden ve Başkan seçilen Donald Trump'ın Ortadoğu temsilcilerinin de katıldığı görüşmelerde gece yarısı yaşanan “ilerlemenin” ardından, arabulucuların Pazartesi günü İsrail ve Hamas'a Gazze'deki savaşı sona erdirmek için nihai bir anlaşma taslağı verdiğini söyledi.
Yetkili, ateşkes ve esirlerin serbest bırakılmasını öngören metnin Katar tarafından Doha'da İsrail'in Mossad ve Şin Bet istihbarat teşkilatlarının şefleri ile Katar başbakanının da katıldığı görüşmelerde her iki tarafa da sunulduğunu söyledi.
Yetkili, Trump'ın önümüzdeki hafta ABD başkanlığına dönmesiyle Ortadoğı Özel Temsilcisi olacak Steve Witkoff'un da görüşmelere katıldığını söyledi.
Amerikalı bir kaynak, Biden yönetiminin sona ermesiyle görevi bitecek olan Brett McGurk'ün de orada olduğunu söyledi.
“Önümüzdeki 24 saat anlaşmaya varmak için çok önemli olacak” diyen yetkili, taslağı Pazartesi günü erken saatlerde varılan bir atılımın sonucu olarak nitelendirdi.
İsrail'in Kan radyosu Pazartesi günü İsrailli bir yetkiliye dayandırdığı haberinde Katar'daki İsrail ve Hamas heyetlerinin taslağı aldığını ve İsrail heyetinin İsrailli liderlere bilgi verdiğini bildirmişti.
İsrail, Hamas ve Katar Dışişleri Bakanlığı teyit ya da yorum taleplerine yanıt vermedi.
"İlerleme var"
Her iki tarafın yetkilileri de nihai bir taslağa ulaşıldığını teyit etmekten kaçınırken görüşmelerde ilerleme kaydedildiğini açıkladılar.
Pazartesi günü Reuters'e konuşan ve konunun hassasiyeti nedeniyle isminin açıklanmasını istemeyen bir Hamas yetkilisi, “Bazı temel konular üzerinde yapılan müzakerelerde ilerleme kaydedildi ve geriye kalanları da yakında sonuçlandırmak için çalışıyoruz” dedi.
İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar müzakerelerin Biden ve Trump'ın ekipleri arasında koordine edildiğini söyledi.
Saar, “İlerleme var, daha önce olduğundan çok daha iyi görünüyor. Amerikalı dostlarımıza bir esir anlaşması sağlamak için harcadıkları büyük çabalar için teşekkür etmek istiyorum” dedi.
Daha önceki anlaşma girişimlerine karşı çıkan katı milliyetçi İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ise son önerileri “teslimiyet” ve “İsrail devletinin ulusal güvenliği için bir felaket” olarak kınadı.
İsrail dış istihbarat teşkilatı Mossad’ın başkanı David Barnea’nın Doha’da bulunduğunun Netanyahu'nun ofisi tarafından da doğrulanması, herhangi bir anlaşmaya imza atması gereken üst düzey İsrailli yetkililerin artık görüşmelere dahil olduğu anlamına geliyor.
ABD, Mısır ve Katar'ın arabuluculuk yaptığı görüşmeler, geçen yıl anlaşmaya yakın bir görüntü ortaya çıkmasına rağmen defalarca durmuştu.
"Hedef; Trump'ın 20 Ocak'taki yemin töreninden önce bir anlaşmaya varmak"
Kahire'de Mısırlı bir güvenlik yetkilisi Reuters'a yaptığı açıklamada, iki tarafa gönderilen taslağın nihai anlaşmayı içermediğini ancak “önceki müzakereleri engelleyen önemli meseleleri çözmeyi amaçladığını” söyledi.
Mısırlı yetkili, gece boyunca iyi bir ilerleme kaydedildiğini ancak bunun birkaç gün daha süreceğini ve tarafların Trump'ın 20 Ocak'taki yemin töreninden önce bir anlaşmaya varmayı hedeflediklerini dile getirdi.
Savaşın sürdüğü 15 ay boyunca sadece bir kez kısa süreli ateşkes sağlanmış, o da çatışmaların ilk haftalarında olmuştu.
Taraflar aylardır Hamas'ın elindeki esirlerin ve İsrail'in elindeki Filistinli tutukluların serbest bırakılması karşılığında çatışmaların durdurulması ilkesi üzerinde genel olarak anlaşmaya vardı.
Ancak Hamas, bir anlaşmanın savaşı kalıcı olarak sona erdirmesi ve İsrail'in Gazze'den çekilmesini sağlaması gerektiğinde ısrar ederken, İsrail de Hamas tasfiye edilmeden savaşı sona erdirmeyeceğini söyledi.
Trump'ın 20 Ocak'ta göreve başlaması bölgede artık fiili bir son tarih olarak görülüyor. Trump, göreve gelmeden önce Hamas'ın elindeki esirler serbest bırakılmazsa “cehennem azabı” çekeceklerini söylerken, görevden ayrılan Başkan Biden da ayrılmadan önce bir anlaşma yapılması için yoğun çaba sarf etti.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, geçen hafta yaptığı açıklamada, bir anlaşmanın “çok yakın” olduğunu ve diplomasiyi yeni gelen Trump yönetimine devretmeden önce anlaşmanın tamamlanmasını umduğunu söyledi.
Taslağı ilk açıklayan yetkili, görüşmelerin Pazartesi günü erken saatlere kadar sürdüğünü, Trump'ın temsilcisi Witkoff'un Doha'daki İsrail heyetini, Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdülrahman El Sani'nin de Hamas yetkililerini bir anlaşmaya varılması için zorladığını söyledi.
Mısır'ın genel istihbarat teşkilatı başkanı Hasan Mahmud Reşad da görüşmelerin bir parçası olarak Katar'ın başkentindeydi. Reşad Pazartesi günü Katar'dan ayrıldı; ancak Mısırlı bir kaynak istihbarat heyetinin aktif rol oynamak için Doha'da kaldığını söyledi.
Witkoff Kasım sonundan bu yana birkaç kez Katar ve İsrail'e gitti. Cuma günü Doha'daydı ve Cumartesi günü Netanyahu ile görüşmek üzere İsrail'e gitti.
Biden ve Netanyahu görüştü
Bu arada Biden ve Netanyahu, Pazar günü ateşkes ve esirlerin serbest bırakılmasını içeren bir anlaşmaya varma çabaları hakkında telefon görüşmesi yaptı.
Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada Biden'ın Pazar günü Netanyahu ile telefonda görüştüğü ve “Gazze'de derhal ateşkes sağlanması ve anlaşma çerçevesinde çatışmaların durmasıyla birlikte insani yardımların artarak esirlerin geri dönmesi gerektiğini” vurguladığı belirtildi.
Biden'ın ulusal güvenlik danışmanı Jake Sullivan, CNN'in “State of the Union” programına verdiği demeçte, McGurk'ün her iki tarafa da sunulacak bir metnin son detayları üzerinde çalıştığını söyledi.
Ancak Sullivan, ABD Başkanı seçilen Donald Trump’ın göreve başlama günü olan 20 Ocak'a kadar bir anlaşmaya varılıp varılamayacağı konusunda bir tahminde bulunamayacağını belirtti.
Anlaşmaya “çok yakın” olduklarını aktaran Sullivan, “Ancak çok yakın olmamız hala uzak olduğumuz anlamına geliyor çünkü bitiş çizgisini gerçekten geçene kadar orada varmış değiliz” dedi.
