Zirve, 21 Ekim Cumartesi günü Kahire'de yapılacak ve ‘iki devletli çözüm’ temelinde İsrail-Filistin çatışmasının kapsamlı bir şekilde çözülmesi için acil bir arayış yapılması gerekliliğini vurgulayan girişimi kapsayacak. Bu girişim, Çin ve Rusya'nın da desteğini aldı.
Geçtiğimiz pazar günü Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi başkanlığında düzenlenen Ulusal Güvenlik Konseyi toplantısının sonunda Mısır, Filistin meselesiyle ilgili bölgesel ve uluslararası bir zirveye ev sahipliği yapma çağrısında bulunmuştu.
AlQahera News Kanalı'nın aktardığı kaynaklara göre, toplantıya Türkiye, Yunanistan, İtalya, Kıbrıs ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin yanı sıra çok sayıda Arap ve Körfez ülkesi liderinin de katılacağı doğrulandı.
Mısır Senatosu Dışişleri, Arap ve Afrika Komitesi'nin Yardımcısı Dr. Sema Süleyman, ‘Mısır'ın küresel ilginin şu anki Filistin meselesini çözme yollarını tartışmak için kullanılması ve barış sürecinin yoluna geri dönmesi gerekliliği vizyonunun Arap ve uluslararası düzeyde büyük destek gördüğünü’ düşünüyor.
Dr. Süleyman, Şarku'l Avsat gazetesine verdiği demeçte, mevcut patlamayı ‘uluslararası toplumun Filistinlilere karşı tarafsız olmamasına ve Filistin'in BM tam üyeliği için herhangi bir çabayı engellemesine’ bağladı. Ayrıca, ‘uluslararası toplumun, iki devletli çözüm temelinde Filistin sorununa adil, kapsamlı ve kalıcı bir çözüm bulmanın önemini vurgulaması ve Filistin halkının kendi kaderini tayin hakkının etkinleştirilmesini, 1967 sınırları içinde bağımsız bir devlet kurmasını ve başkentinin Doğu Kudüs olmasını sağlamanın önemini vurgulaması gerektiğini’ söyledi.
Mısırlı parlamenter, şu an Kahire'de gerçekleşen veya katıldığı yoğun siyasi istişarelere dayanarak, önümüzdeki cumartesi gerçekleştirilmesi planlanan konferansa geniş bir katılım olacağı tahmininde bulundu. Ayrıca, ‘Filistin meselesine yönelik Arapların birleşik tutumuna ve komşu ülkeler pahasına tasfiye edilmesine karşı çıkmalarına’ dikkat çekti. Bunun, Arap ülkelerinin konferansta teyit etmesini beklediği bir şey olduğunu vurguladı.
Mısır ve Ürdün
Mısır ve Ürdün, Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Kral 2. Abdullah’ın dün Kahire'de bir araya geldiği zirvenin ardından, ‘bölgede gerçek ve sürdürülebilir istikrarın sağlanmasının, Filistin halkının, başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız devletinde, uluslararası meşruiyetin ilgili kararları doğrultusunda, tüm bölge halklarına barış, güvenlik ve refah sağlayacak şekilde meşru haklarını elde etmesi esasına dayandığı vurgulandı.
Mısır dün Rusya ve Çin'den çatışmanın çözümü konusundaki görüşüne destek aldı. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, dün Pekin'de Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli ile yaptığı görüşmede, "Çin, İsrail ile iyi ilişkilere sahip... Ancak Filistin davasını onlarca yıldır destekliyor, Filistin devletini tanıyor ve geleneksel olarak iki devletli çözümü benimsiyor" dedi.
Şi Cinping sözleirni şöyle sürdürdü:
Ateşkesin derhal sağlanması ve savaşın mümkün olan en kısa sürede sona erdirilmesi, çatışmanın yayılmasını önlemek (eğer kontrolden çıkmadıysa) ve ciddi bir insani krize yol açmamak için mutlak önceliktir. Filistinliler ve İsrail arasındaki devam eden çatışmayı çözmenin temel çözümü, iki devletli çözümün uygulanması, bağımsız bir Filistin devletinin kurulması ve Filistin ile İsrail arasında barış içinde bir arada yaşamanın sağlanmasıdır.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ortadoğu'nun birçok ülkesinin liderleriyle yaptığı görüşmelerde, “Çatışmanın nedeni bölgedeki müzakere sürecinin durmasıdır" dedi. Putin, yaptığı telefon görüşmeleri sonrasında yaptığı açıklamada, "Genel fikir birliği, mevcut eşi benzeri görülmemiş tırmanışın nedeninin, Ortadoğu'daki müzakere sürecinin uzun vadeli durgunluğu olduğudur" ifadesini kullandı.
Putin, ‘uzun vadeli ve adil bir Filistin sorunu çözümüne ulaşmak için siyasi süreci yeniden başlatmaya yönelik temel pozisyonunu’ yineledi. Bu çözümün, ‘bilinen uluslararası hukuk temelinde, bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını ve İsrail ile barış ve güvenlik içinde bir arada var olmasını’ içermesi gerektiğini altını çizdi.
Altın fırsat
Diğer yandan İngiltere Dışişleri Bakanı James Cleverly, Mısır'ın önümüzdeki cumartesi günü devam eden krizi ele almak ve uluslararası çabaları gerginliği azaltmak için koordine etmek üzere bir uluslararası zirveye ev sahipliği yapma girişimini övdü.
Middle East News Agency’nin (MENA) haberine göre İngiltere Dışişleri Bakanı Kahire ziyareti sırasında "Mısır mevcut çatışmada önemli bir rol oynuyor ve hep birlikte tırmanmanın durdurulmasının ve bölgede barış ve istikrarın desteklenmesinin öneminin farkındayız" açıklamasında bulundu.
Yarın gerçekleştirilecek konferansta İsrail'in katılımı henüz net değil. Bu arada, Mısır'ın Eski Tel Aviv Büyükelçisi Hazım Hayrat, İsrail'i, çatışmanın başlamasından bu yana yapılan ilk toplu diplomatik girişim olarak gördüğü ‘Mısır Uluslararası Barış Zirvesi’ni değerlendirmeye çağırdı. Zirvenin, Gazze Şeridi sakinlerinin yaşadığı insani trajediye son vermek için bir fırsat olduğunu söyledi.
Hayrat, MENA’ya verdiği demeçte şunları söyledi:
Gazze halkı ağır bir bedel ödese de, iki devletli çözümün gündeme gelmesiyle Filistin meselesi uluslararası gündemin en üst sıralarına çıktı. Bu altın bir fırsat. Filistinliler de bu fırsatı değerlendirmeli, birlik olmalı, bölünmeyi sona erdirmeli ve Filistin devletini kurma hayalini gerçekleştirmek için çıkarlarını her şeyin üstünde tutmalıdır.
