Suriyeli muhalif güçler, savaşçıların ülke genelinde yıldırım hızıyla ilerleyerek başkent Şam'a girmesinden saatler sonra, Beşar Esed'in 24 yıllık iktidarının sona erdiğini ilan etti.
Pazar günü Suriye ulusal televizyonunda canlı yayınlanan bir açıklamada bir grup savaşçı “zalim Esed'in devrildiğini” ve Şam'daki büyük bir hapishaneden tüm mahkumların serbest bırakıldığını söyledi.
“Şam şehri özgürleştirildi. Zalim Beşar Esed devrildi. Şam hapishanesindeki tüm mahkumlar serbest bırakıldı” dedi bir grup lideri.
“Tüm savaşçılarımızın ve vatandaşlarımızın Suriye devletinin mülkünü korumasını ve sürdürmesini diliyoruz. Çok yaşa Suriye” diye ekledi.
Muhalefet, ailesi 50 yılı aşkın bir süredir Suriye'yi yöneten Esed'in başkentten kaçtığını söyledi. Esed'in nerede olduğu bilinmiyor.
Esed rejimi Başbakanı Muhammed Gazi Celali bir video açıklamasında hükümetin muhalefete “elini uzatmaya” ve görevlerini bir geçiş hükümetine devretmeye hazır olduğunu söyledi.
Celili bir video açıklamasında “Evimdeyim, bunun nedeni bu ülkeye olan bağlılığımdır” dedi. Sabah işine devam etmek üzere ofisine gideceğini söyleyen Celili, Suriye vatandaşlarına kamu mallarına zarar vermemeleri çağrısında bulundu.
Aynı zamanda, 27 Kasım'da başlayan operasyonun lider grubu Tahriru'ş Şam Heyeti (HTŞ) lideri Ebu Muhammed el Cevlani, muhalif savaşçılara hiçbir kamu kurumuna ve hizmetine zarar vermemelerini emretti.
Al Jazeera tarafından yayınlanan özel görüntülerde muhalif savaşçıların Şam'daki başkanlık sarayına girdiği görülüyor.
İnternette yayınlanan videolarda da halkın Beşar Esed'in posterlerini indirdiği görülüyor.
Al Jazeera'den Nur Udeh, “Esed rejiminin düşmesi Orta Doğu'da bir dönemin sonu ve bunun bölge çapında büyük etkileri olacak” dedi.
Silahlı muhalifler ayrıca Şam'daki stratejik Mezzeh hava üssünden savaşçıları tarafından çekildiği belirtilen bir video paylaştı. Bu üs rejimin muhaliflerin elindeki bölgelere roket ve hava saldırıları düzenlemesinde önemli bir rol oynamıştı.
Pazar günü erken saatlerde savaşçılar başkentin kalbine girerek intikamdan arınmış “yeni bir dönem” ilan ettiler ve ülke dışındaki Suriyelileri geri dönmeye davet ettiler.
Muhalif güçler 27 Kasım'da başlayan yıldırım taarruzuyla Halep, Hama ve Humus kentlerinin yanı sıra güneyin büyük bölümünü ele geçirmişti.
Savaşçılar, ilerleyişleri sırasında ele geçirdikleri diğer şehirlerde olduğu gibi Şam'ın kuzeyindeki Seydnaya Cezaevi'nde tutulan mahkumları serbest bıraktı.
Özgürlük kutlamaları
Görgü tanıkları, başkentte sevinç gösterileri yapıldığını ve özgürlük sloganları duyulduğunu aktardı.
Başkent sakinlerinden Ömer Horaniye, Al Jazeera'ye yaptığı açıklamada, muhalif savaşçılar şehre girmeden önce yüksek sesli patlamalar ve silah sesleri duyduğunu söyledi.
Savaşçılar şehre girdikten sonra “herkes Allah-u ekber diye bağırıyordu” dedi.
Lazkiye kentinde ve Lübnan sınırı boyunca da kutlamalar yapıldığı bildirildi.
Al Jazeera muhabiri Zeyna Hudr, “önlerinde pek çok belirsizlik olsa da” Suriyeli mültecilerin “evlerine dönmeyi” dört gözle beklediklerini söyledi.
Suriye savaşı Mart 2011'de Esed'e karşı büyük ölçüde silahsız bir ayaklanma olarak başladı. Ancak Esed rejiminin kendi halkını katletmeyi seçmesi ve Rusya ve İran gibi güçlerin de sürece dahil olmasıyla, yüz binlerce insanın ölümüne ve milyonlarca insanın mülteci durumuna düşmesine neden olan tam bir savaşa dönüştü.
Muhalifler ülkenin büyük bir bölümünü kontrol altına aldı. Sahil şeridindeki Lazkiye ve Tartus'ta da rejimin devrildiği ancak muhalif güçlerin henüz askeri olarak bu bölgelere girmediği ifade edildi.
Öte yandan muhalifler Deyrizor bölgesinde de ilerleyerek Fırat Nehri batısındaki birçok bölgeyi kontrol altına aldı.
Suriye kuzeyinde son durum haritası:
