Türkiye Milli Eğitim Bakanlığı, geçtiğimiz günlerde “Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli”ni (TYMM) yayınladı.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından hazırlanan ve taslağı kamuoyuna sunulan yeni müfredat çalışmalarına ilişkin Maarif Platformu incelemede bulundu.
Maarif Platformu Başkanı Prof. Dr. Osman Çakmak ile birçok öğretim görevlisinin katkısıyla hazırlanan değerlendirme raporunda, yeni müfredata ilişkin 22 madde halinde MEB'e bazı önerilerde bulunuldu.
Bakanlığın müfredat çalışmalarının kamuoyunun dikkatlerini eğitimin sorunlarına çektiği belirtilen değerlendirme raporunda, söz konusu tartışmaların hayırlı neticelere gebe olduğuna inanıldığı kaydedilerek şu ifadelere yer verildi:
"Yeni müfredat çalışmaları ile ortaya çıkan yoğun tartışma ve müzakere ortamı eğitimin birikmiş olan asli sorunları ve kronikleşmiş problemleri ile tanışmamıza vesile olmaktadır. Gerçek problemleri çözme yolunda bir irade oluşacağı ve doğru çözümlerin ortaya çıkacağı konusunda ümitlerimiz artmaktadır. Bu ümit ve beklenti ile başından bu yana Platform olarak Bakanlığın mevcut müfredat çalışmalarını destekliyoruz."
Geliştirilen yeni müfredatta, “bilgiyi aktarma” tabanlı mevcut yöntemlere; müzakere, akl-etme, eleştiri, deneme-yanılma, yaparak-yaşayarak öğrenme gibi, bilgiyi kullanım esaslı yeni nesil teknoloji tabanlı yöntemlere yer verilmesi gerektiği ve bu noktada Nizamü’l-Mülk, İbni Haldun, Gazali, Ahmet Yesevi ve Geylani'nin insan, bilgi ve toplum tasavvurları, yeni eğitim modelleri için yol gösterici olabileceği vurgulandı.
Maarif Platformu'ndan 22 maddelik öneri
MEB'in hazırladığı yeni müfredat çalışmasını geneli itibariyle başarılı bulduklarını ifade eden Maarif Platformu, “Yetkin ve Erdemli Birey” sloganıyla kaleme alınan öğretim programları perspektifinde, evrensel bilim kadar milli ve yerli içeriğe de yer verilmeye çalışıldığına da dikkat çekerek müfredat perspektifine yapılan bu milli ve yerli giydirmelerin çok isabetli olduğunu ancak yeterli olmadığını vurguladı.
Platform tarafından hazırlanan değerlendirme raporunda Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli adı ile tanınan müfredat değişim planının hayata geçirilmesinin (pratiğinin) önündeki engeller ortaya konulduğu ve derde deva gerçek ve mütekamil bir müfredat yapılanması için yol haritası sunulduğu belirtilerek 22 madde halinde şu öneri ve eleştirilerde bulunuldu.
Genel Eleştiriler:
- Tekelci Yaklaşım: Mevcut müfredatın tek tipçi ve merkezi sınavlara odaklı olması eleştiriliyor. Farklı okul türlerine ve alternatif ölçme-değerlendirme yöntemlerine ihtiyaç olduğu vurgulanıyor.
- Bilgi Aktarma Odaklılık: Mevcut yöntemlerin bilgiyi aktarmaya odaklı olduğu, bilgiyi kullanma ve uygulama becerilerini geliştirmediği belirtiliyor.
- Batı Merkezcilik: Müfredatın Batı kaynaklı olduğu ve yerli düşünürlerin ve değerlerin yeterince yer almadığı ifade ediliyor.
Öneriler:
- Tekelcilikten Vazgeçilmeli: Farklı okul türlerine ve alternatif ölçme-değerlendirme yöntemlerine izin verilmeli.
- Yeni Nesil Öğretim Yöntemleri: Bilgiyi kullanma ve uygulama becerilerini geliştirecek yöntemlere yer verilmeli.
- Yerli Düşünürlerden Yararlanma: Nizamü’l-Mülk, İbni Haldun, Gazali gibi düşünürlerin eğitim modelleri incelenmeli.
- Yerli ve Milli Okuryazarlık Becerileri: Batı kaynaklı okuryazarlık becerileri yerine yerli ve milli kaynaklara dayalı beceriler geliştirilmeli.
- Ders Kitabı Temininde Yeniden Düzenleme: Ders kitabı temin etme yaklaşımı gözden geçirilmeli ve geri bildirimler toplanmalı.
- Bölgesel Farklılıklara Saygı: Müfredat, bölgesel ihtiyaç ve farklılıkları göz önünde bulundurarak hazırlanmalı.
- Yeni Dersler Eklenmeli: Osmanlıca gibi kültür ve medeniyetimize dair yeni dersler eklenmeli.
- Öğretmenlere İnisiyatif: Ehliyet ve liyakate önem verilerek öğretmenlere daha fazla inisiyatif tanınmalı.
- Yeterlilik Esaslı Sınıf Geçişi: Öğrencilerin sınıf geçişi, yeterlilik esasına göre yapılmalı.
- Alternatif Kitap ve Müfredat Seçimi: Okul, öğretmen ve velilere kitap ve müfredat seçimi konusunda alternatifler sunulmalı.
- Görsel ve Karakterlere Özen: Ders kitaplarında ve müfredatta yer alan görsel ve karakterler, toplumun tüm kesimlerini yansıtacak şekilde seçilmeli.
- Yaratılış Gerçeğine Saygı: Müfredat ve ders kitaplarında yaratılış gerçeğine saygı gösterilmeli ve materyalist ifadelerden kaçınılmalı.
- Yaşam Tarzı Çeşitliliği: Müfredatta belirli bir yaşam tarzı vurgulanmamalı ve kültürel çeşitliliğe saygı gösterilmeli.
- Ezberden Uzaklaşma: Öğrencileri ezberden uzaklaştıracak ve eleştirel düşünme becerilerini geliştirecek içerikler hazırlanmalı.
- İslam Felsefesine Önem: Müfredatta Batı felsefesinin yanında İslam felsefesine de yer verilmeli.
- Jakoben Yaklaşımdan Kaçınma: Müfredat, Batı kaynaklı eğitim felsefelerine göre değil, kendi ihtiyaçlarımıza göre hazırlanmalı.
- Seküler Bilimin Tortuları Temizlenmeli: Müfredatta, bilimin inançsızlığa alet edildiği seküler bilim anlayışından uzaklaşılmalı.
- Ahlaki ve Manevi Değerler: Bilgi ve beceriler, ahlaki ve manevi değerlerle birlikte sunulmalı.
- Bütünsel Gelişim ve Ekonomik Okuryazarlık: Bireyin bütünsel gelişimi ve ekonomik okuryazarlığına önem verilmeli, ancak ahlaki ve manevi değerler ihmal edilmemeli.
- Zengin Kelime Hazinesi: Müfredat ve ders kitaplarında zengin bir kelime hazinesi kullanılmalı.
- Tarih Bilinci: Müfredat, medeniyet ve kültür tarihimize dair bilgilerle zenginleştirilmeli.
- Bilim Tarihi Gerçekleri: Fuat Sezgin'in çalışmaları gibi bilim tarihi gerçeklerine müfredatta yer verilmeli.
Yapısal Reformlar:
- Öğretmen Yetiştirme: Öğretmen yetiştirme sistemi gözden geçirilmeli ve ehliyet ve liyakate önem verilmeli.
- Paralel Müfredat Sorunu: ÖSYM sınavlarının oluşturduğu "paralel müfredat" sorunu çözülmeli.
- Mesleki Eğitim: Zorunlu lise eğitimi kaldırılmalı ve mesleki eğitime önem verilmeli.
- Eğitimde Toplumsallaşma: Müfredat tekelinden vazgeçilerek eğitimin toplumsallaşması sağlanmalı.
- Tarih Ders Kitapları: Tarih ders kitapları, gerçeklere uygun olarak yeniden yazılmalı.
Maarif Platformu, mevcut müfredatın köklü bir şekilde değişmesi ve İslami değerlere uygun bir müfredat hazırlanması gerektiğini savunuyor. Ayrıca, yapısal reformlara da ihtiyaç olduğunu vurguluyor.
Sizin için özetlediğimiz bu maddelerin tam metnini buradan ulaşabilirsiniz.
