İktidardaki Gürcü Hayali Partisi, "yabancı etkinin şeffaflığı" yasa tasarısını ilk olarak Mart 2023'te parlamentoya sunmuştu. Tasarı, fonlarının yüzde 20'sinden fazlasını yurt dışından alan Gürcü kuruluşların "yabancı ajan" olarak kaydolmalarını veya para cezalarıyla karşı karşıya kalmalarını öngörüyordu.
Yasa tasarısına karşı çıkanlar, bunun ifade özgürlüğünü ve sivil toplumu hedef aldığını, “demokratik değerlere” aykırı olduğunu savunuyor. Ayrıca, yasa tasarısının Gürcistan’ın AB ve NATO üyeliği hedeflerini baltalayacağını belirtiyorlar.
Muhalefet Liderleri Tiflis'te Dövüldü
Gürcistan'ın en büyük muhalefet partisi Birleşik Ulusal Hareket'in lideri Levan Khabeishvili ve Gürcistan Yurttaşlar Birliği lideri Aleko Elisashvili, Tiflis'te "yabancı ajanlar" yasasına karşı düzenlenen bir protesto sırasında güvenlik güçleri tarafından darp edildi.
Batı'nın Rolü ve Çıkarları
Gürcistan'daki protestolar, Batı'nın ülkedeki etkisini artırma çabalarının bir parçası olarak değerlendiriliyor. Özellikle ABD ve AB, Gürcistan hükümetine yasa tasarısını geri çekmesi için açıkça baskı yapıyor.
Fransa vatandaşı olan Gürcistan Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili, protestoculara destek vererek yasa tasarısına karşı çıktı ve veto edeceğini açıkladı. Gürcistan Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili, yasanın parlamento tarafından kabul edilmesi halinde veto edeceğini söylemesine rağmen, iktidar partisinin 76 oy toplayarak vetoyu geçersiz kılma yetkisi bulunuyor. Sonrasında cumhurbaşkanı yerine meclis başkanı yasayı imzalayarak yürürlüğe sokabiliyor.
Avrupa Parlamentosu ve ABD Dışişleri Bakanlığı da yasa tasarısını kınayan açıklamalar yaptı. AB dış politika sorumlusu Josep Borrell, bu ayın başlarında yaptığı açıklamada Gürcistan parlamentosunun hareketini “çok endişe verici bir gelişme” olarak nitelendirdi ve “bu yasanın nihai olarak kabul edilmesinin Gürcistan'ın AB yolundaki ilerlemesini olumsuz etkileyeceği “konusunda uyardı.
Avrupa Parlamentosu Üyesi Viola von Cramon, protestoculara yapılan şiddetli müdahaleyi "Rus titushki'lerinin" (çetelerin) yöntemi olarak nitelendirerek Gürcistan hükümetini sert bir şekilde eleştirdi. Ayrıca ABD’nin eski Gürcistan Büyükelçisi Ian Kelly ise Gürcistan’ın "yanlış yolda" olduğunu ve ABD’nin desteğini kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğunu söyledi.
Anonymous bilgisayar korsanları Gürcistan'daki protestoculara destek verdi
Türkiye'de Gezi olaylarından da bildiğimiz uluslararası hacker grubu Anonymous, Gürcistan'da "yabancı ajanlar" yasasına karşı devam eden protestolara katılanlara desteğini ifade etti ve Gürcistan Rüyası hükümetini siber saldırılar ve veri tabanlarını ifşa etmekle tehdit etti. Anonymous üyeleri protestoculara "demokrasi, özgürlük ve refah mücadelesinde" yardım etme sözü verdi.
ABD'de da benzer yasalar var
Ancak Batı'nın bu tavrı, çifte standart olarak görülüyor. Zira benzer yasalar, ABD'de ve bazı AB ülkelerinde de mevcut olduğu ifade ediliyor. Ancak bu ülkeler, Gürcistan’daki yasa tasarısını "demokrasi karşıtı" olarak nitelendirerek kendilerine yönelik eleştirileri görmezden geliyor.
ABD'de "Yabancı Ajan Kayıt Yasası" (FARA), yabancı hükümetler adına lobi faaliyeti yürüten veya siyasi propaganda yapan kişilerin ve kuruluşların Adalet Bakanlığı'na kayıt olmasını ve faaliyetleri hakkında detaylı bilgi vermesini zorunlu kılıyor.
"Batı, Gürcistan ve Ukrayna'yı Rusya'ya karşı aparat olarak kullanıyor"
Gürcistan'ın iktidardaki Gürcü Rüyası – Demokratik Gürcistan partisinin kurucusu ve onursal başkanı, cumhuriyetin eski başbakanı, işadamı Bidzina Ivanishvili "Tüm bu kararlar, NATO ve Avrupa Birliği üzerinde belirleyici bir etkiye sahip olan ve hem Gürcistan hem de Ukrayna'nın yalnızca yem değerinde olduğu "küresel silah baronları" tarafından alınıyor. Önce 2008'de Gürcistan'ı Rusya ile karşı karşıya getirdiler ve 2014 ve 2022'de Ukrayna'yı daha da zor bir duruma soktular" dedi.
Gürcistan’ın Geleceği Belirsiz
Gürcistan, Rusya ile Batı arasında bir jeopolitik satranç tahtasına dönüşmüş durumda. Yabancı fon yasası protestoları, bu güç mücadelesinin bir sonucu olarak değerlendiriliyor. Batılı ülkeler, Gürcistan hükümetini kendilerine yakınlaştırarak Rusya’nın etkisini azaltmaya çalışıyor. Rusya ise, Gürcistan’ı Batı’dan uzaklaştırmak için elinden geleni yapıyor.
