Fransa, sömürgeci geçmişiyle yüzleşmekte zorlanıyor. Sömürgeci geçmşişini eğitim kurumlarında gizlemeye çalışıyor. Paris yakınlarındaki bir ilkokulda 6. sınıf öğrencilerine dağıtılan bir tekrar kartı, bu çarpık bakış açısını gözler önüne seriyor.
Middle East Eye’nin haberine göre söz konusu kartta, Fransız sömürgeciliğinin sadece "medeniyet misyonu" vurgulanmıyor, aynı zamanda sömürge yönetiminin getirdiği "okullar, yollar ve köprüler" gibi "olumlu" gelişmeler de ön plana çıkarılıyor. Şiddet, sömürü, kültürel asimilasyon ve yerli halkların maruz kaldığı adaletsizlikler ise gölgede bırakılıyor.
Uzmanlar bu çarpık ve eksik anlatımın, Fransız hükümetinin uzun yıllardır sömürgeci geçmişiyle gerçek anlamda yüzleşmekten kaçınmasının bir sonucu olduğunu belirtiyor. Bu durum, Fransız toplumunda derin yaralar açan ve hala tazeliğini koruyan bir yasanın 2005 yılında çıkarılmasıyla daha da belirginleşti. Fransız Cezayir'ini özleyen "pieds-noirs" çevrelerinin etkisiyle hazırlanan bu yasa, Fransız sömürgeciliğinin "olumlu rolünün" okul müfredatlarında vurgulanmasını şart koşuyordu. Beklendiği üzere yasa, sömürgeciliğin gerçekleriyle yüzleşilmesini savunan ve sömürge yönetiminin yol açtığı acıları yaşayan kesimlerin büyük tepkisine sebep oldu.
Tarihçi Benjamin Stora, Fransa'nın sömürgeci geçmişiyle yüzleşmesi için daha çok yol kat etmesi gerektiğini vurguluyor ve okullarda sömürgeciliğin gerçek yüzünün, tüm acımasızlığıyla öğretilmesi gerektiğini savunuyor. Stora'ya göre sömürge döneminde yaşanan katliamlar, işkenceler, toprak gaspları ve kültürel yıkım, "milli birlik ve kimlik" adına görmezden geliniyor ve bu durum, Fransa'nın geçmişiyle hesaplaşmasını engelliyor.
Ancak uzmanlar, özellikle Fransız Cezayir'ini özleyen sağ ve aşırı sağ grupların artan baskısı nedeniyle, sömürgeciliğin gerçek tarihinin tam ve nesnel bir şekilde öğretilmesinin önünde büyük engeller olduğunu belirtiyor.
Fransa'nın sömürgeci geçmişi
16. Yüzyıl:
- 1534: Jacques Cartier, Kanada'nın St. Lawrence Nehri'ni keşfederek Fransa'nın Kanada'daki ilk sömürge girişimlerine zemin hazırlar.
17. Yüzyıl:
- 1605: Samuel de Champlain, Fransa'nın Kuzey Amerika'daki ilk kalıcı yerleşimi olan Port Royal'i (günümüz Nova Scotia) kurar.
- 1624: Fransızlar Batı Hint Adaları'nda Saint Kitts, Martinik, Guadeloupe gibi adalara yerleşir.
- 1674: Réunion Adası, Fransa'nın bir sömürgesi haline gelir.
18. Yüzyıl:
- 1713: Utrecht Antlaşması ile Fransa, Kuzey Amerika'daki bazı topraklarını (Nova Scotia, Newfoundland) İngiltere'ye devreder.
- 1763: Yedi Yıl Savaşı'nı takiben Paris Antlaşması ile Fransa, Kanada'daki topraklarını İngiltere'ye devreder; Louisiana ise İspanya'ya verilir.
- 1787: Senegal'deki Gorée Adası, Fransa'nın Batı Afrika'daki köle ticareti merkezlerinden biri haline gelir.
19. Yüzyıl:
- 1830: Fransa, Cezayir'i işgal eder ve sömürgeleştirme sürecini başlatır.
- 1842: Fransızlar, Tahiti'de bir koruma rejimi kurar.
- 1853: Yeni Kaledonya, Fransa tarafından ilhak edilir.
- 1859-1867: Fransa, Vietnam'ın bir kısmını sömürgeleştirir ve Fransa Hindiçini'nin temelini atar.
- 1881: Tunus, Fransa'nın bir koruyuculuğu altına girer.
- 1893: Dahomey (günümüz Benin) Fransız Batı Afrikası'nın bir parçası olur.
- 1896: Madagaskar, Fransa'nın bir sömürgesi olur.
20. Yüzyıl:
- 1912: Fas, Fransa'nın koruyuculuğu altına girer.
- 1919: Fransa, I. Dünya Savaşı sonrası Milletler Cemiyeti'nin mandası altında Suriye ve Lübnan'ı kontrol eder.
- 1946: Fransa, Vietnam'daki komünist lider Ho Chi Minh'e karşı savaşa girer, bu süreç daha sonra I. Çinhindi Savaşı olarak bilinir.
- 1954: Dien Bien Phu Savaşı'nda Fransa'nın yenilgisi ve Cenevre Antlaşmaları'nın ardından Vietnam'dan çekilir.
- 1960: Fransa'nın Batı Afrika ve Orta Afrika'daki kolonilerinin çoğu bağımsızlıklarını kazanır.
- 1962: Cezayir, uzun süren bağımsızlık savaşının ardından bağımsızlığını kazanır.
21. Yüzyıl:
- Fransa, denizaşırı toprakları olarak kalan bazı adalar ve bölgelerde hala etki sahibidir (Guadeloupe, Martinik, Réunion, Guyana vb.)
Baran Dergisi, Middle East Ey,
