Rusya-Ukrayna krizi, Batı’nın kışkırtmaları sonucu daha da alevlendi ve 24 Şubat 2022 tarihinde Donbas’a askeri harekatla başladı. 1 senedir devam eden Rusya-Ukrayna savaşı adeta bir çekişmeye dönüştü. Rusya, sürekli Avrupa ve ABD tarafından beslenen Ukrayna’ya müdahalesini kendi milleti nezdinde bir türlü meşru bir zemine oturtamadı. Bu durumu kendi milletine izah etmekte güçlük çekti.
Bu süreçte Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırılarında aktif rol üstlenen Wagner ile Rus ordusunun yöneticileri arasında gerginlik başladı. Wagner, Rus ordusunun birliklerini bombardımana tuttuğunu, birçok askerini öldürdüğünü söyleyerek sınır kenti Rostov'a girdiğini duyurdu. Gece yarısı Moskova ve Rostov'da zırhlı araçlar sokağa çıktı.
(Bu “gerginlik” yalnız Rus bürokrasisi arasındaki bir çekişme mi yoksa Batılıların bir dahli mi şimdilik belli değil. İleriki zamanlarda bu da belirecek.)
İşte adım adım Rusya ile Wagner arasında yaşanan hadiseler:
20:20: "Üslerinize dönün"
Tass: Prigozhin, Wagner kollarına kan dökülmesi tehdidi nedeniyle geri dönmeleri ve üslere geri dönmeleri emri verildiğini söylüyor.
19:22: "Rusya için işler iyi gitmiyor"
Mario Nawfal:
- Rus Nükleer Savaş Başlıklarının Haftalar Önce Belarus'a Taşınmasından Endişe Ediliyor
- Wagner kuvvetleri, Rus Hava Kuvvetleri'nin sınırlı saldırılarıyla Moskova'ya doğru ilerlemeye devam ediyor
- Askeri VIP uçaklarının hareketine dayanarak Putin ve diğer yetkililerin Moskova'dan ayrılarak Saint Petersburg'a gittiği bildirildi. Hükümet kontrolündeki medya kuruluşu TASS, Putin'in Saint Petersburg'a gittiğini bildirdi ancak Putin'in Basın Sekreteri bu haberleri yalanladı. TASS ile Kremlin arasında böyle bir kopukluk görülmesi çok sıra dışı ve ender rastlanan bir durumdur.
DÜŞÜNCELERİM:
- Bu bir askeri darbedir, artık buna itiraz edemeyiz ve işler çok hızlı ilerliyor ve Putin için iyi görünmüyor.
- Rus kuvvetleri arasında muhtemel firarları gösteren sınırlı askeri çatışmalar görüyoruz
- Şu anda neredeyse hiç bir şey doğrulanamıyor.
18:40: Wagner Moskova yolunda
Wagner konvoyunun, Tula kuzeyindeki Kaşira bölgesinde ilerlediği bildiriliyor. ▪️Kaşira Başkent Moskova'ya yaklaşık 100 kilometre uzaklıkta. ▪️ Wagner'in iki saat içinde Moskova'ya ulaşması bekleniyor.
16:30: Putin, sıkıyönetim ihlaline yönelik tedbirlere ilişkin yasayı imzaladı
Rusya Devlet Başkanı Putin, sıkıyönetim kurallarının ihlal edilmesine 30 günlük gözaltı süresi öngören yasayı imzaladı.
15.00: Kremlin'den açıklama
Kremlin basın servisi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Türk tarafının girişimi üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini açıkladı.
"Rusya Devlet Başkanı, silahlı isyan girişimiyle bağlantılı olarak ülkedeki durum hakkında bilgi verdi. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Rus yönetimi tarafından atılan adımlara tam destek verdiğini ifade etti" denildi.
13.10: AB: Wagner'in isyanı Rusya'nın iç meselesidir
Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel, Rusya'da Wagner Grubunun Rus yönetimine isyanıyla başlayan olayları yakından izlediğini belirterek bunun Rusya'nın iç meselesi olduğunu belirtti.
12.30: Prigojin'den Putin'e cevap
Putin'in açıklamalarına karşılık veren Wagner'in kurucusu Prigojin, "Hiçbir Wagner savaşçısı kendisini suçlu görerek devlet başkanı veya FSB'nin talebiyle teslim olmak niyetinde değil', Biz vatanseveriz. Savaştık ve savaşıyoruz" dedi.
12.00: Kadirov: Biz hazırız!
Kadirov, "Çeçen Cumhuriyeti'ndeki Savunma Bakanlığı ve Rosgvardiya’ya bağlı Çeçen askerler şimdiden gerilim bölgelerine doğru yola çıktı. Rusya'nın birliğini korumak ve devletini korumak için her şeyi yapacağız. İsyan bastırılmalı ve bu sert önlemler gerektiriyorsa biz hazırız" dedi.
10.55: İngiliz Savunma Bakanlığı: Wagner Moskova'yı hedefliyor
İngiliz Savunma Bakanlığı: Wagner birlikleri Voronej Oblastı üzerinden kuzeye doğru hareket ediyor ve büyük olasılıkla Moskova'ya gitmeyi hedefliyor. Vorozne’de Rus birliklerin pasif kaldığı anlaşılıyor.
10.00: Rusya Devlet Başkanı Putin açıklama yaptı
Putin: Tüm güçlerin birliğine ihtiyacımız var. Dış düşmanlarımız birliğimizi yok etmek istiyor. Rusları Ruslara karşı savaştırarak Rusya'yı parçalamak istiyorlar. Rusya'yı tekrar bölmeye izin vermeyeceğiz. Halkımızı koruyacağız. Bu bir silahlı ayaklanma. Wagner içindeki hainler silahlı isyan başlattı, cezası verilecek. Bunun cezası çok ağır olacak.
09.25: Kremlin: Putin kısa süre sonra açıklama yapacak
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in kısa süre sonra açıklama yapacağını söyledi.
09:20: Rusya Savunma Bakanlığı: Bu silahlı isyandır
Rusya Savunma Bakanlığı, "Prigojin ve taraftarlarının yaptıkları silahlı isyandır. Prigojin, Wagner savaşçılarını kendi suç macerasına sürüklüyor" dedi.
08.34: Rus Güney Askeri Bölge Karargah binası kuşatıldı
Wagner grubu, Rostov-Na-Donu'daki Rus Güney Askeri Bölge Karargah binasını kuşattı.
07.30: Rus komutanlardan Wagner’e durma çağrısı
Rus komutanlar, Rus güvenlik şirketi Wagner'e “durma” çağrısında bulundu.
Rusya'nın Ukrayna'daki birliklerinden sorumlu komutanı Sergey Surovikin, “Birlikte çok zor bir yoldan geçtik. Birlikte savaştık, riskler yaşadık, kayıplar verdik, zaferler kazandık. Aynı kandan askerleriz. Durmaya çağırıyorum. Düşmanımız iç siyaset durumunun kötüleşmesini bekliyor. Düşmanın eline koz vermemeliyiz.” ifadelerini kullandı.
Rus Korgenerali Vladimir Alekseyev de “Niyetiniz ne olursa olsun, yaptıklarınız ülke ve devlet başkanının arkasından bıçak saplamaktır. Rusya ve Silahlı Kuvvetlerinin imajına bundan daha büyük bir darbe olamaz. Böyle bir provokasyonu ancak ülkeye düşman olan yapabilir.” değerlendirmesinde bulundu.
07.00: Rus bölgelerinde güvenlik önlemleri alındı
Rus devleti ile güvenlik şirketi Wagner arasındaki kriz nedeniyle Ukrayna sınırına yakın Rus bölgelerinde güvenlik tedbirleri alındı. Moskova'da da terörle mücadele kapsamında güvenlik önlemleri güçlendirildi.
03:15 Beyaz Saray: Rusya'daki gelişmeleri takip ediyoruz
Wagner'in kurucusu Yevgeniy Prigojin, silahlı grubunun Ukrayna'dan sınırı geçerek Rusya topraklarına girdiğini öne sürmesinin ardından ABD'den "Gelişmeleri takip ediyoruz. ABD Başkanı Joe Biden da konuya ilişkin bilgilendirildi" açıklaması geldi.
02.20: Prigojin: Rostov'a giriyoruz
Wagner'in kurucusu Yevgeny Prigojin, silahlı grubunun Ukrayna'dan sınırı geçerek Rusya topraklarına girdiğini öne sürdü. Telegram kanallarında paylaşılan Prigojin'e ait olduğu belirtilen ses kaydında, şu ifadeler yer aldı:
“Şu anda sınırı her yerde geçtik. Sınır güçleri savaşçılarımızı kucakladı. Şu anda Rostov'a giriyoruz. Savunma Bakanlığının bizi önlemek için gönderdiği askerler yolumuzdan çekilin. Çocuklarla savaşmıyoruz. (Rus) Savunma Bakanlığının bizi önlemek için gönderdiği askerler yolumuzdan çekilsin. Çocukları öldürmüyoruz. Çocukları eğitmeden cepheye atarak öldüren Şoygu. Yolumuza çıkan herkesi yok edeceğiz. Sonuna kadar gideceğiz.”
Ayrıca yayılan kayıtlarda, şunlar da kaydedildi:
“(Rus) Genelkurmay Başkanı, uçakları havalandırma ve sivillerin arabaları ve tırlar arasında giden konvoyumuza ateş açma talimatı verdi. Onun için kimi öldüreceği önemsiz. Onlar 1,5 yıldan fazla düşmanı öldürmenin yerine kendi sivillerini öldürüyor. Suç içerikli eylemleri yerine gitmekten vazgeçen pilotlara teşekkür ediyorum.”
01.50: Prigojin'in yakalanması çağrısı
Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB), Rus güvenlik şirketi Wagner üyelerine, şirketin kurucusu Yevgeniy Prigojin'in yakalanması çağrısında bulundu.
FSB'den yapılan açıklamada, Prigojin'in açıklamaları ve eylemlerinin “silahlı bir iç çatışmanın başlatılması için çağrı” olduğu bildirdi.
Prigojin'in açıklamaları nedeniyle ceza davası açıldığı hatırlatılan açıklamada, “Wagner'i savaşçılarını hata yapmamaya, Prigojin'in suç içerikli emirlerine uymamaya ve yakalamaya çağırıyoruz.” ifadeleri kullanıldı.
00.01: Peskov: Putin’i bilgilendiriyoruz
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, kolluk kuvvetlerinin devletle güvenlik şirketi Wagner arasında yaşanan krize ilişkin Devlet Başkanı Vladimir Putin'e sürekli rapor verdiğini söyledi.
23.10: “Gerçeği yansıtmıyor”
Ancak Rusya Savunma Bakanlığı, sosyal medyada paylaşılan saldırı görüntülerinin gerçeği yansıtmadığını söyledi ve Prigojin hakkında tutuklama kararı çıkarıldığı açıkladı.
Wagner ile Rus devleti arasındaki kriz sebebiyle Moskova'da güvenlik önlemleri artırıldı. Rus basınında çıkan haberlere göre, “Önemli tesisler, devlet kurumları ve ulaşım altyapı tesisleri güçlü bir şekilde korunmaktadır.” denildi.
22.00: Rusya’da Wagner krizi
Wagner'in kurucusu Yevgeny Prigojin, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Rusya Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov'u, Wagner askerlerini hedef aldığını ve birçok askerini öldürdüğünü iddia etti.
Prigojin, "Rus Silahlı Kuvvetleri, Wagner PMC kamplarına füze saldırısı düzenledi. Birçok yoldaşımız öldü, bu savaşa nasıl cevap vereceğimize biz karar vereceğiz" dedi.
Prigojin: Bundan sonra tüm Rusya için adalet gelecek
Şoygu ve Gerasimov'un cezalandırılması gerektiğini belirten Prigojin, “Ülkenin askeri liderliği tarafından getirilen kötülüğün durdurulması gerekiyor. Askerlerin hayatları ihmal ediliyor. Onlar adalet kavramını unuttular, biz onu geri getireceğiz. Binlerce Rus askerinin hayatını mahveden ve adamlarımızı yok edenler cezalandırılacak. Bize karşı koymaya çalışan herkesi yok edeceğiz. Başladığımız işi bitirdikten sonra vatanımızı korumak için cepheye döneceğiz. Orduda adalet yeniden sağlanacak. Bundan sonra tüm Rusya için adalet gelecek” şeklinde konuştu.
Prigojin, daha önce çektiği bir videoda öldürülen Wagner üyelerini göstererek Rus komutanlara hakaret etmişti. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Genelkurmay Başkanı Valeri Gerasimov'a seslenen Prigojin, kendilerine mühimmat verilmediğini dile getirmişti. Bu açıklamalarının ardından Wagner'e mühimmat gönderildiği biliniyor.
Wagner nedir, lideri kimdir?
Wagner, 2014 yılında kurulan bir özel askeri şirkettir. Grubun lideri olarak bilinen kişi Yevgeniy Prigojin'dir. Prigojin, aynı zamanda Rus iş adamı ve Putin'e yakınlığıyla bilinen bir isimdir.
Wagner grubu, Rusya'da ortaya çıkan askeri özel sektör kuruluşlarından biridir. Wagner, genellikle Rus hükümetine bağlı olarak faaliyet gösteren bir şirket olarak kabul edilir. Ancak Rus hükümeti, Wagner'i resmi olarak tanımamaktadır ve grubun operasyonlarının bağımsız olduğunu iddia etmektedir.
Wagner, Ukrayna'da 2014 yılında Kırım'ın ilhak edilmesi sürecinde ortaya çıkmıştır. Grup, Rusya'nın Ukrayna'daki çıkarlarını koruma ve Rus yanlısı ayrılıkçı gruplara destek sağlama amacıyla faaliyet göstermiştir. Wagner ayrıca Suriye'de de aktif olarak yer almış ve Suriye hükümeti lehine savaşmıştır.
Wagner'in bağlantıları ve ilişkileri Rusya'daki güvenlik yapılarıyla yakından ilişkilidir. Yevgeniy Prigojin'in, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e yakınlığıyla bilinen bir isim olması, Wagner grubunun Rus hükümetiyle bağlantılı olduğu iddialarını güçlendirmektedir.
Wagner grubunun binlerce paralı askeri ve destek personelinden oluştuğu iddia edilmektedir. Wagner paralı askerlerinin, çatışma bölgelerinde operasyonlara katıldığı ve genellikle riskli görevlerde yer aldığı bilinmektedir.
Wagner grubu ve lideri Yevgeniy Prigojin hakkında çeşitli suçlamalar ve soruşturmalar da mevcuttur. Prigojin, uluslararası medyada "Putin'in aşçısı" olarak da anılmaktadır ve 2018'de Amerika Birleşik Devletleri tarafından yaptırım listesine alınmıştır. Ayrıca, Wagner grubunun Ukrayna ve Suriye'deki çatışmalarda savaş suçları işlediği de iddialar arasındadır.
Baran Haber
