Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic: Kosova ile anlaşmada biz de tavizler vereceğiz

Sırbistan ve Kosova, Avrupa Birliği’nin aracılık ettiği olası bir anlaşmaya yönelik son noktaları görüşmek üzere bu hafta sonu yeniden bir araya geliyor.

Euronews Vucic ile Sırbistan-Kosova ilişkileri üzerine bir röportaj yaptı. Editoryal müdahale yapmadan röportajı yayınlıyoruz:

euronews: Sayın Cumhurbaşkanı, katıldığınız için teşekkürler. Kosovalı mevkidaşınızla yeni bir görüşme turu başlatmak üzeresiniz. İlk sorum şu olacak: Kırmızı çizgileriniz neler?

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic: "Kırmızı çizgilerden çok bahsetmem çünkü eğer kırmızı çizgileri çok fazla dile getirirseniz gerçek bir müzakereden bahsedemeyiz ve diğer taraf da sadece bu kırmızı çizgiler üzerinde ısrar eder. Meseleyi düzgün bir şekilde tartışmak yani uzlaşmacı çözümler bulmaya çalışmak daha önemli."

euronews: Bu önceki düzenlemelerden biri de Kosova’daki Sırp Belediyeler Birliği. Bunu siz talep ettiniz. Fakat görünüşe göre Kosova hükümeti henüz bunu için hazır değil, ya da en azından yol ve yönteme ilişkin görüş ayrılıkları var.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic: "Sorun şu ki biz bunları 2013 ve 2015 yıllarında imzaladık. Bunlar, uygulama planı, ilkeler, yönetim ekipleri ve tabii ki ilk anlaşmaydı. Bu dört düzenleme. Her şeyi imzaladık, aynı zamanda Avrupa Birliği temsilcileri tarafından imzalandı ve yapılması gerekiyor. Ancak nihai amaç bu değil. Nihai amaç Kosova’daki ve aynı zamanda bütün bölgedeki Arnavut ve Sırpların birlikte, çok daha iyi bir şekilde yaşamalarını ve birbirlerine saygı duymalarını sağlamak."

euronews: Kosovalılar için sorun, korktuklarını söyledikleri şey, bu düzenlemelerin Kosova’da yeni bir tür Sırp Cumhuriyeti’nin kurulması için gerekli koşulları oluşturması. Bosna’daki Sırp Cumhuriyeti’ni hatırlatmak istiyorum.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic : "Bu doğru değil. Bu bir Sırbistan Cumhuriyeti, Sırp Cumhuriyeti değil. Ama yine de haklısınız, bu basmakalıp sözleri her gün duyuyoruz. Ortada yazılı bir şey vardı, hâlâ var. Ve imzalandı. Ve yerine getirilmesi gerekiyor. Aksi takdirde uluslararası kamu hukukunun bir anlamı kalmaz."

euronews: Görünüşe göre mevcut Kosova hükümeti kendi toprakları üzerinde daha fazla egemenlik istiyor. Ya da kendi toprakları olarak gördükleri ve çoğu ülke tarafından da tanınan topraklar üzerinde…

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic: "Çoğu ülke tarafından. Ama uluslararası kamu hukuku tarafından değil. Ben şu an bir uzlaşma, gerçek bir uzlaşma üzerinde ısrar ediyorum, sürekli diğer tarafı aşağılamaya çalışmak değil, iki taraf için de uzlaşmacı bir çözüm bulmak üzerinde duruyorum."

euronews: Uzlaşma belki de karşılıklı bir tanımadan değil de karşılıklı bir dizi tavizden mi geçiyor? Sırp Belediyeler Birliği sizin de söylediğiniz gibi, Sırbistan lehine bir birlik ancak zaten kabul edilmişti.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic: "Uzlaşma, Sırp tarafının da birçok taviz vermesini gerektiriyor. Gümrük pulları, gümrük mühürleri, orijinal temsiller, diplomalar, belgeler, mesleki konular, plakalar ve diğer her şey üzerinde birçok düzenlemede taviz verilecek."

euronews: Sorun özellikle Kosova'da yaşayan bir Sırp topluluğunun özerkliği ile ilgili ana meselenin ne olduğunu anlamak: Eğitim…

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic: "Eğitim, sağlık sistemi, alan planlaması, kırsal ve kentsel planlama, ekonomik kalkınma, üzerinde anlaşmaya varılmış ilkeler kapsamında ana hatlarıyla belirlenen ve maddelenen her şey."

euronews: Özerklik ve kendi kaderini tayin kavramları arasında net bir çizgi çekebilir misiniz?

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic: "Bazı insanlar bazı insanlara ve bazı milletlere kendi kaderini tayin hakkı verdi, kabul etti ya da onayladı da bazılarına neden vermedi? Buna kesinlikle bağlı kalacağız. Ve Sırbistan örneğin, son 3 yıl içinde Balkanların batısında doğrudan yabancı yatırımların yüzde 62’sini çeken bir ülke."

euronews: Sayın Cumhurbaşkanı, Sırbistan’ın bu ekonomik mucizesi aynı zamanda doğal gazın Rusya’dan makul fiyatlarla gelmesinden de kaynaklanıyor.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic: "Kısmen, evet."

euronews: Ve Avrupa Birliği Sırbistan’a, Rusya’ya karşı uygulanan yaptırımlara katılma çağrısı yapıyor.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic: "Gaz fiyatlarından bahsetmişken, iyi bir fiyata ve gelişen bir ekonomiye sahibiz. Son üç yılda tüm Avrupa’nın en hızlı büyüyen 5 ekonomisinden biri olduk."

euronews: Çünkü dediğiniz gibi enerji fiyatlarınız diğer ülkelerden daha düşük ve Avrupa Birliği'nin Rusya'ya yönelik yaptırımlarını desteklemek zorunda kalsaydınız bu sizin için bir sorun olabilirdi.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic: "Ama tek sorun bu değil. Sırbistan’a karşı, bölgesel barış ve istikrara zarar vereceğini iddia eden binlerce asılsız suçlama okuyor ve dinliyordum. 'Sırbistan, Bosna’ya saldıracak, Sırbistan Priştine’ye saldıracak, Sırbistan şuna şuna şuna saldıracak.' gibi. Bunlar gerçekleşti mi? Hayır, gerçekleşmedi. Kuzey Kosova'da bazı gerilimler yaşandı ve halkımıza defalarca söylediğim şeyi burada da tekrarlamak istiyorum: NATO ile son derece iyi, profesyonel, sorumlu ve ciddi bir ilişkimiz oldu ve bunu devam ettireceğiz. Ve bundan çok memnun kaldım."

euronews: Putin, önce Kırım’da sonra Donbas’ta Kosova sorununu diğer bazı sorunlarla iç içe geçirdi.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic: "Bu soru bana mı yoksa bazı Batılı liderlere mi? Çünkü bir örneği var. Ancak bizim tepkimiz farklıydı, biz 'BM anlaşmasını destekliyoruz, bu yüzden Kırım ve Ukrayna’nın diğer tüm kısımları Ukrayna’ya aittir.' dedik. Bizim yanıtımız buydu. İzleyicilerinize doğrusunu aktarmak için söylüyorum."

euronews: Avrupa Konseyi üyeliği söz konusu olduğunda, Kosovalı mevdikaşınıza bazı tavizler vermeye hazır mısınız?

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic: "Avrupa Konseyi için süreci Sırbistan’a sormadan zaten başlattılar. Bunun için Sırbistan’a ihtiyaçları yok. Ancak bir düzenleme var. Almanlar ve Fransızlar tarafından uluslararası örgütler için önerilen bir plan var. Ve benim cevabımı aldılar. Macron ve Scholz’a yüz yüzeyken söyledim."

euronews: Peki Birleşmiş Milletler? Bunu söylemek için çok erken çünkü Çin ve Rusya’nın da söz hakkı var.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic: "Bu, Çin ya da Rusya’yla ilgili değil. Çin ya da Rusya’dan çok Sırbistan’la ilgili olduğunu düşünüyorum. Bu konuyu Macron ve Scholz’la görüştüm. Ve diğerleriyle de."